Obchody żydowskiego święta Sukot w Tykocinie

W Tykocinie przypomniano w sobotę (22.10) tradycje związane z radosnym świętem żydowskim Sukot, można było spróbować świątecznych specjałów. Natomiast przy tamtejszej zabytkowej synagodze stanął tradycyjny szałas, symbol Sukot.

Obchody święta Sukot zorganizowało w synagodze tykocińskie muzeum, oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Spotkanie to miało przybliżyć kulturę i tradycję społeczności żydowskiej, która przez wiele pokoleń była nierozerwalnie związana z Tykocinem.

W synagodze można było posłuchać o historii i tradycji tego święta, a także zobaczyć opowieść "W dawnej tykocińskiej gminie" o obchodach święta Sukot w wykonaniu Tykocińskiego Teatru Amatorskiego. Na zakończenie uczestnicy mogli spróbować jednego ze świątęcznych dań: bigosu na słodko.

Święto Sukot upamiętnia 40-letnią wędrówkę po pustyni po wyjściu Narodu Wybranego z Egiptu

Święto Sukot, nazywane też świętem Szałasów lub świętem Kuczek, upamiętnia 40-letnią wędrówkę po pustyni po wyjściu Narodu Wybranego z Egiptu; w czasie wędrówki Izraelici musieli mieszkać w szałasach.

Świąteczny szałas symbolizuje Eden, ogród rajski, ale musi być skromny, z nieszczelnym dachem, najlepiej pokrytym gałęziami z igliwia, po to, by było przez niego widać gwiazdy i by do środka mógł padać deszcz. Chodzi bowiem o to, by szałas nie dawał prawdziwej ochrony - ma to symbolizować, że prawdziwą ochroną i prawdziwym domem jest Bóg. Ściany dekoruje się kartkami z tekstami modlitw, choć widuje się na ścianach szałasów także np. barwne kobierce ze scenami biblijnymi bądź historycznymi czy ozdobne wieńce.

Sukot, to także święto plonów

Ponieważ święto Sukot to także święto plonów, w szałasie ustawia się stół, na którym kładzie się żywność, przede wszystkim owoce. W czasach starożytnych, podczas tego święta Żydzi pielgrzymowali do Jerozolimy, niosąc doroczne zbiory, aby złożyć z nich ofiarę w świątyni.

Święto trwa tydzień, w tym roku rozpoczęło się w niedzielę (16.10). Według tradycji, jeśli w tym czasie wierni nie mogą mieszkać w szałasie, to powinni tam spożywać przynajmniej dwa posiłki dziennie. W Izraelu obchody święta widać na każdym kroku właśnie dzięki szałasom wznoszonym na pamiątkę biblijnych wydarzeń na placach miejskich, przed domami, na płaskich dachach i balkonach.

W Tykocinie obok synagogi stanął tradycyjny sukotowy szałas, w którym na stołach rozstawiono świąteczny poczęstunek m.in. owoce i orzechy. Jednak ze względu na brzydką pogodę, w Podlaskiem od rana pada deszcz, poczęstunek odbył się w synagodze, natomiast w szałasie można było zapoznać się z tradycyjnym wystrojem. Jak wyjaśniła Katarzyna Śliwowska z tykocińskiego muzeum, na stole zgodnie z tradycją nie mogą się znaleźć dania gorzkie i kwaśne, stąd przeważają owoce i wszystko, co słodkie.

Tykocińska synagoga pochodzi z końca XVII wieku

Gmina żydowska istniała w Tykocinie od 1522 roku. Tamtejsza synagoga pochodzi z końca XVII wieku. Przestała pełnić funkcję świątyni, w sierpniu 1941 roku, gdy w pobliskim Lesie Łopuchowskim Niemcy rozstrzelali blisko 2,5 tys. miejscowych Żydów. Do tego czasu obok Polaków mieszkało tam osiemnaście pokoleń Żydów.

Obecnie Tykocin to miejsce licznych wycieczek Żydów z całego świata, którzy odwiedzają odrestaurowaną synagogę i tam się modlą. Szacuje się, że rocznie jest to kilkadziesiąt tysięcy osób, w dużej części młodzież, która uczestniczy w międzynarodowych programach edukacyjnych. (PAP, oprac. mm)