Radio Białystok | Wiadomości | Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego - zabawa językowa w Polskim Radiu Białystok

Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego - zabawa językowa w Polskim Radiu Białystok

autor: Dorota Sokołowska

21.02.2017, 07:03, akt. 15:47

Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego przypada we wtorek (21.02). Na świecie obchodzi się go już od 17 lat. W tym dniu swoje święto mają również wszyscy Polacy, którzy używają języka polskiego. Włada nim prawie 45 milionów ludzi na świecie.

Fot. Wojciech Szubzda
Fot. Wojciech Szubzda


0:00
0:00
O podpórkach językowych opowiada dr Marianna Rogowska | Pobierz plik.


0:00
0:00
Jaki jest język dzisiejszej młodzieży? - o tym mówi językoznawca dr Marianna Rogowska. | Pobierz plik.


0:00
0:00
Jak radzić sobie z używaniem przyimka "dla"? - podpowiada językoznawca dr Marianna Rogowska | Pobierz plik.


0:00
0:00
Wulgaryzmów używa aż 8 na 10 Polaków i to znajduje odzwierciedlenie w języku - pytamy o to dr Mariannę Rogowską | Pobierz plik.


0:00
0:00
Żyjemy coraz szybciej i mówimy coraz bardziej niechlujnie, na co zwraca uwag językoznawca dr Marianna Rogowska | Pobierz plik.


0:00
0:00
Czy wypada zwrócić uwagę komuś, kto popełnia błędy językowe? - pytamy o to językoznawcę dr Mariannę Rogowską | Pobierz plik.


0:00
0:00
Zakład Ubezpieczeń Społecznych upraszcza język oficjalnych pism - relacja Doroty Sokołowskiej | Pobierz plik.


Problemy z odsłuchem?

Częstym problemem przy wyświetlaniu playera jest używanie Adblocka.
Dłuższe dźwięki na niektórych wersjach przeglądarki Chrome są ucinane.

Dzień Języka Ojczystego ustanowiony przez UNESCO

Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego proklamowano na 30. Sesji Konferencji Generalnej UNESCO 17 listopada 1999 roku dla podkreślenia bogactwa różnorodności językowej świata i promocji wielojęzyczności, a także w celu zwrócenia uwagi na liczbę języków zagrożonych i ginących. Zalicza się do nich 43 % wszystkich języków aktualnie używanych. 

Ponad 200 języków na liście języków całkowicie wymarłych

Ponad 200 języków jest na liście języków całkowicie wymarłych w ciągu życia zaledwie trzech ostatnich pokoleń. Duża liczba języków istnieje dziś jedynie w formie mówionej, co stwarza ogromne zagrożenie dla ich przetrwania. Od wielu lat podejmuje się wysiłki dla ratowania tych języków, chociażby poprzez opracowywanie systemów gramatycznych, na przykład języków plemion autochtonicznych w Ameryce Łacińskiej i Azji. Coraz bardziej powszechna i relatywnie tania technika druku cyfrowego stwarza możliwość produkowania i upowszechniania materiałów edukacyjnych do nauki zagrożonych języków ojczystych. 

Obecność języka w Internecie

Od pewnego czasu probierzem żywotności języka stała się jego obecność w Internecie, będącym też największym, powszechnie dostępnym źródłem wiedzy i największą biblioteką świata. Jednak spośród 6000 istniejących obecnie języków, w Internecie reprezentowanych jest zaledwie kilkadziesiąt, a poza dominującym w ponad 40 % angielskim, w statystykach liczy się jeszcze zaledwie kilka języków.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych upraszcza język oficjalnych pism

Zakład Ubezpieczeń Społecznych upraszcza język oficjalnych pism kierowanych do swoich klientów. Mniej stron i rubryk będą miały także "zusowskie" formularze. Jak podkreślają językoznawcy, którzy opracowują uniwersalne zasady komunikacji, do których stosować się będą wszyscy pracownicy ZUS, ma być prościej i konkretniej, a przede wszystkim bardziej zrozumiale.

Im bardziej rozbudowany jest nasz język, im sprawniej się nim posługujemy, im lepiej zmieniamy odmiany polszczyzny czy style polszczyzny, tym ta komunikacja jest sprawniejsza i lepiej dostosowana do odbiorców - przypomina Konrad Szamryk, językoznawca z Uniwersytetu w Białymstoku.

Pielęgnować język można czytając książki. Zachęcają do tego krytycy i literaturoznawcy. Jak podkreśla Katarzyna Krupicka, rzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,  akcja "Prosto z ZUS" ma nam pomóc zrozumieć język, jakim posługują się urzędnicy.

Formularze ZUS z jasnymi i czytelnymi sekcjami

Pierwsze zmiany można zauważyć  w konstrukcji formularzy obowiązujących w ZUS - podzielono je na jasne i czytelne sekcje, zmniejszono liczbę stron, zredukowano ilość wymaganych do wpisania danych, dodano prostą instrukcję wypełniania formularzy. Akcja "Prosto z ZUS" to także cykl szkoleń dla pracowników, które mają podnieść standard komunikacji z klientami. Pierwsze rozpoczną się już na początku marca, mają objąć prawie 40 tysięcy pracowników ZUS-u.

Dzień Języka Ojczystego w Polskim Radiu Białystok  

Od 9:00 do 14:00 w programie Najbliżej Ciebie dr Marianna Rogowska opowiadała nie tylko o językowym dobrym zachowaniu, ale także o językowym niechlujstwie, wulgaryzmach, tak zwanych podpórkach i używaniu "dla"  tam gdzie nie trzeba. Słuchacze wzięli udział w zabawie polegającej na eleganckim i poprawnym dykcyjnie wygłoszeniu jednego z wierszyków, które znajdują się niżej.

BĄK

Spadł bąk na strąk, a strąk na pąk. Pękł pąk, pękł strąk, a bąk się zląkł.

BYCZKI

W trzęsawisku trzeszczą trzciny, trzmiel trze w Trzciance trzy trzmieliny a trzy byczki znad Trzebyczki z trzaskiem trzepią trzy trzewiczki.

BZYK

Bzyczy bzyg znad Bzury zbzikowane bzdury, bzyczy bzdury, bzdurstwa bzdurzy i nad Bzurą w bzach bajdurzy, bzyczy bzdury, bzdurnie bzyka, bo zbzikował i ma bzika!

CHRZĄSZCZ

Trzynastego, w Szczebrzeszynie chrząszcz się zaczął tarzać w trzcinie. Wszczęli wrzask Szczebrzeszynianie: 

- Cóż ma znaczyć to tarzanie?! Wezwać trzeba by lekarza, zamiast brzmieć, ten chrząszcz się tarza! Wszak Szczebrzeszyn z tego słynie, że w nim zawsze chrząszcz BRZMI w trzcinie! A chrząszcz odrzekł nie zmieszany:
- Przyszedł wreszcie czas na zmiany! Drzewiej chrząszcze w trzcinie brzmiały, teraz będą się tarzały.

CIETRZEW

Trzódka piegży drży na wietrze, chrzęszczą w zbożu skrzydła chrząszczy, wrzeszczy w deszczu cietrzew w swetrze drepcząc w kółko pośród gąszczy.

CZYŻYK

Czesał czyżyk czarny koczek, czyszcząc w koczku każdy loczek, po czym przykrył koczek toczkiem, lecz część loczków wyszła boczkiem.

DZIĘCIOŁ

Czarny dzięcioł z chęcią pień ciął.

GORYL

Turlał goryl po Urlach kolorowe korale, rudy góral kartofle tarł na tarce wytrwale, gdy spotkali się w Urlach góral tarł, goryl turlał, chociaż sensu nie było w tym wcale.

HUCZEK

Hasał huczek z tłuczkiem wnuczka i niechcący huknął żuczka. Ale heca... - wnuczek mruknął i z hurkotem w hełm się stuknął. Leży żuczek, leży wnuczek, a pomiędzy nimi tłuczek. Stąd dla huczka jest nauczka by nie hasać z tłuczkiem wnuczka.

JAMNIK

W grząskich trzcinach i szuwarach kroczy jamnik w szarawarach, szarpie kłącza oczeretu i przytracza do beretu, ważkom pęki skrzypu wręcza, traszkom suchych trzcin naręcza, a gdy zmierzchać się zaczyna z jaszczurkami sprzeczkę wszczyna, po czym znika w oczerecie w szarawarach i berecie.

KRÓLIK

Kurkiem kranu kręci kruk, kroplą tranu brudząc bruk, a przy kranie, robiąc pranie, królik gra na fortepianie.

KRUK

Za parkanem wśród kur na podwórku kroczył kruk w purpurowym kapturku, raptem strasznie zakrakał i zrobiła się draka, bo mu kura ukradła robaka.

MUSZKA

Mała muszka spod Łopuszki chciała mieć różowe nóżki - różdżką nóżki czarowała, lecz wciąż nóżki czarne miała.

- Po cóż czary, moja muszko? Ruszże móżdżkiem, a nie różdżką! Wyrzuć wreszcie różdżkę wróżki i unurzaj w różu nóżki!

PCHŁA

Na peronie w Poroninie pchła pląsała po pianinie. Przytupnęła, podskoczyła i pianino przewróciła.

SZCZENIAK

W gąszczu szczawiu we Wrzeszczu klaszczą kleszcze na deszczu, szepcze szczygieł w szczelinie, szczeka szczeniak w Szczuczynie, piszczy pszczoła pod Pszczyną, świszcze świerszcz pod leszczyną, a trzy pliszki i liszka taszczą płaszcze w Szypliszkach.


TRZNADLE

W krzakach rzekł do trznadla trznadel:
- Możesz mi pożyczyć szpadel? Muszę nim przetrzebić chaszcze, bo w nich straszą straszne paszcze.
Odrzekł na to drugi trznadel:
- Niepotrzebny, trznadlu, szpadel! Gdy wytrzeszczysz oczy w chaszczach, z krzykiem pierzchnie każda, paszcza!

ŻABA

Warzy żaba smar, pełen smaru gar, z wnętrza gara bucha para, z pieca bucha żar, smar jest w garze, gar na żarze, wrze na żarze smar.

| red: mag, maj

PRB
Aplikacja Polskiego Radia Białystok dla telefonów z iOS

PRB
Aplikacja Polskiego Radia Białystok dla telefonów z Androidem

Przeczytaj, zanim skomentujesz

ZOBACZ TEŻ:


Grupa parlamentarzystów chce promować język esperanto i Zamenhofa

26.12.2016, 16:31

13 osób zgłosiło akces do Parlamentarnego Zespołu Języka Esperanto. Chcą upowszechniać międzynarodowy język stworzony przez L. Zamenhofa.


Białostoczanie zajęli 4. miejsce w Wielkim Teście Języka Angielskiego

16.12.2016, 15:40

Test odbył się 20 listopada jednocześnie w 55 miastach. Swoją wiedzę sprawdziło prawie 5700 osób - w Białymstoku ponad 200.


Białystok: Władze miasta planują cykl wydarzeń na 100. rocznicę śmierci Zamenhofa

5.12.2016, 16:03

Prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski chce, by w mieście 2017 rok był Rokiem Ludwika Zamenhofa.





ZNAJDŹ NAS





REKLAMA
OiFP KONCERT DYPLOMANTÓW UMFC FILII W BIAŁYMSTOKU

REKLAMA
NIETEATR ŻYCIORYS - Wojciech Wysocki | monodram poetycki

REKLAMA
OiFP PAJACE / RYCERSKOŚĆ WIEŚNIACZA, R. LEONCAVALLO / P. MASCAGNI

Podlaskie Centrum Produktu Lokalnego



Fot. Grzegorz Pilat
REGION
28.03.2024, 18:26, akt. 18:47

Samorządowe wsparcie dla wsi













źródło: www.radio.bialystok.pl

Białystok FM 99,4 Łomża FM 87,9 Suwałki FM 98,6 Siemiatycze FM 104,1 Białowieża FM 89,4 178,352 MHz (k.5C) DAB+

Copyright © Polskie Radio Białystok