"Bibliotekarka z Auschwitz" Antonio G. Iturbe

29 stycznia 2020, 22:46

Bibliotekarka
Bibliotekarka

Oto opowieść o jednej z najmniejszych i najbardziej sekretnych bibliotek w historii oraz jej młodziutkiej opiekunce, Dicie Adlerovej. O tym, jak w baraku numer 31 obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau zorganizowano potajemnie prowizoryczną szkołę z bardzo skromnym księgozbiorem. Pomysłodawcy i 14-letnia bibliotekarka narażali życie, żeby dzieci mogły się uczyć i miały dostęp do literatury. W posłowiu do książki Antonio G. Iturbe napisał:

Być może ktoś nie będzie podzielał owej fascynacji książkami, która pewnym ludziom kazała ryzykować życie, by mogła funkcjonować nielegalna szkoła i tajna biblioteka w Auschwitz-Birkenau. Uzna to za niepotrzebne igranie z losem, kiedy istniały inne, bardziej fundamentalne troski. Książki nie leczą chorób ani nie mogą zostać użyte jako broń do pokonania armii katów, nie napełnią żołądka ani nie zaspokoją pragnienia. To prawda: kultura nie jest niezbędna do przeżycia, niezbędne są tylko chleb i woda. Tak, mając chleb do jedzenia i wodę do picia, człowiek przeżyje, ale jeśli nie będzie miał nic więcej, umrze cała ludzkość.

Bibliotekę tworzyło osiem książek: Atlas świata, Historia świata H.G. Wellsa, Gramatyka rosyjska, Hrabia Monte Christo Aleksandra Dumasa, Traktat o geometrii, Przygody dobrego wojaka Szwejka Jaroslava Haška, Drogi terapii psychoanalitycznej Zygmunta Freuda, niezidentyfikowana powieść rosyjska bez okładki.

Fredy i Dita

Postać głównej bohaterki, Dity Adlerovej powstała z inspiracji biografią Dity Kraus. Urodziła się w Pradze. Jako dziesięcioletnia dziewczynka widziała wjeżdżające do miasta niemieckie czołgi. Odtąd jej dzieciństwo upływało w atmosferze strachu i zakazów. Żydowskie dzieci nie miały wstępu na place zabaw więc wolny czas spędzały na starym cmentarzu. Dita także bawiła się pośród grobów. W 1942 roku trzynastoletnia dziewczynka i jej rodzice zostali przesiedleni do getta w Terezinie. Rok później wywieziono ich do Auschwitz-Birkenau. Trafili do tzw. obozu rodzinnego utworzonego na mocy specjalnego rozkazu Heinricha Himmlera. W powieści poznajemy powody tej zaskakującej decyzji dowódcy SS.

W obozie Dita spotyka Fredy’ego Hirscha, który powierza jej w opiekę niewielki księgozbiór przechowywany w tajemnicy przez Niemcami. Hirsch urodził się w Niemczech i przed wojną należał do młodzieżowej żydowskiej organizacji sportowej. Charyzmatyczny instruktor wychowania fizycznego i zapalony syjonista przygotowywał grupy młodych Żydów, którzy mieli być ewakuowani do Palestyny. W 1943 roku trafił do Auschwitz, gdzie Niemcy zlecili mu zorganizowanie baraku dla najmłodszych. Chodziło o to, by nie dzieci przeszkadzały rodzicom w pracy. Hirsch stworzył tajną szkołę, w której uczyło się 500 chłopców i dziewczynek. Imponował – nawet Niemcom – spokojem i nienagannym wizerunkiem. Niektórzy uważali jednak, że kryje się za tym mroczna tajemnica. Zginął 8 marca 1944. Według oficjalnej wersji popełnił samobójstwo. Antonio G. Iturbe ujawnia, co wydarzyło się naprawdę.

Nieważne, ile szkół zamkną naziści, odpowiadał. Ilekroć ktoś przystanie w kącie, aby o czymś opowiedzieć, a garstka dzieci siądzie dookoła zasłuchana, powstanie szkoła.

Bibliotekarka z Auschwitz

W tej książce postaci historyczne przeplatają się z fikcyjnymi. Antonio G. Iturbe potraktował temat z wielką wrażliwością i szacunkiem, umiejętnie manewrując między suchym dziennikarstwem a emocjonującą prozą. Chcąc ocalić od zapomnienia historię młodej bibliotekarki, udał się do Polski, Czech i Izraela. Na kartach powieści będziemy świadkami jej niesamowitej miłości do książek i niezłomnego hartu ducha.

Bibliotekarka z Auschwitz ukazała się w Hiszpanii w 2012 roku. Powieść stała się międzynarodowym bestsellerem, który przyciągnął już 500 000 czytelników. Prawa wydawnicze zakupiły wydawnictwa z 23 krajów. Planowana jest też ekranizacja.

Dita Kraus należy do nielicznych już żyjących świadków Holokaustu. Ma 90 lat, mieszka w Izraelu, gdzie doczekała się wnuków i prawnuków. Mimo tragicznych doświadczeń zachowała pogodę ducha, co uwidaczniają m.in. jej prace malarskie, które można podziwiać na stronie www.ditakraus.com. Antonio G. Iturbe zadedykował jej swoją powieść.

Prowadzący:

Dorota Sokołowska



ZNAJDŹ NAS







Mamy dla Was nowe książki do wzięcia!

Zdecyduj, którą z książek chcesz od nas dostać i napisz!
czytam@radio.bialystok.pl



„Bolesław Augustis i Sybiracy z Nowej Zelandii. Kwerenda i digitalizacja wybranych archiwów”- materiały do książki zbiera Urszula Dąbrowska

Fragment reportażu historycznego stypendystki Prezydenta Białegostoku o Bolesławie Augustisie.



Czy łatwo być autorką książki i jednocześnie ilustratorką? Rozmawiamy z Małgorzatą Masłowiecką

O pachnącej lawendą okładce, pomyśle na książkę dla dzieci o Simonie Kossak oraz Detektywnie Szukajle-rozmawiamy z białostocką ilustratorką Małgorzatą Masłowiecką



"CHADowa Dziewucha" Olga Kozłowska. Rozmawiamy o literaturze i ...dwubiegunowości

O tym, jak poradzić sobie z dwubiegunowością i dlaczego potrzebna jest dobra diagnoza- w rozmowie z autorką książki Olgą Kozłowską



O poezji opowiada Irena Potakiewicz

Czy warto nasycać się pięknem? Tak, bo potem mogą powstać piękne wiersze!- mówi Irena Potakiewicz



"Przepowiednie dla Polski" Podlasianka -rozmowa z red. Maciejem Marchewiczem

Prywatne wizje i objawienia mistyczki z Podlasia



"Doppelgaenger. Sobowtór" Andrzej Gołda, Katarzyna Rygiel

Film czy książka? Spór rozstrzyga nasz recenzent, pan Wiesław



Z Urszulą Gajdowską rozmawiamy o mutyzmie wybiórczym i jej nowych książkach

Czy literatura może mieć pełnić inne niż rozrywkowe funkcje?



"Duet (nie)idealny" -rozmowa z autorką Joanną Łapińską

Czy Białystok nosi się w sercu, mimo że mieszka się gdzie indziej? Jak napisać dobry romans biurowy?
I co ma do rzeczy Joanna Chmielewska? Porozmawiajmy!



"Seksualna"-nowa książka Krystyny Bezubik. Rozmowa z autorką

Nowość! O książce opowiada sama autorka





" Sto nowych rysunków Franza Kafki"

Pierwsza książka, w której opublikowano całość dorobku graficznego Franza Kafki.



"Opera na trzy śmierci" Sylwia Stano

Powojenna Warszawa, prastara puszcza, trzy zbrodnie i dziewczyna, która ocalała, by śpiewać.



"Za wolność moich sióstr" Gayle Tzemah Lemmon

Nie miały głosu. Nie miały praw. Nie miały przyszłości. Więc z bronią w ręku postanowiły je sobie wywalczyć



"Ten drugi" Książę Harry

Jest mężem, ojcem, działaczem humanitarnym i ekologicznym, weteranem wojennym i ambasadorem zdrowia psychicznego.
Mieszka w Santa Barbara w Kalifornii z rodziną i trzema psami.



"Mapa kulturowa" Erin Meyer

W książce znajdziemy wiele skutecznych rad, wskazówek i praktycznych przykładów m.in. rozmówki angielsko-holenderskie, które udowadniają, że uprzejmość ma wiele twarzy



"O tyranii” Timothy Snyder

"O tyranii” Snydera to przełomowa książka o tym, jak przeciwstawiać się autorytaryzmowi. Niestety nawet dziś, w XXI wieku, wciąż rezonuje jako dzieło na wskroś trafne i aktualne.



"Sekcja zwłok. True crime – historie z prosektorium" Vincent di Maio, Ron Franscell

Autorzy zapraszają nas do świata koronerów, przysięgłych, świadków i sędziów



"Kiedy kobiety były smokami" Kelly Barnhill

Opowieść o kobiecym gniewie, zmowie milczenia i godzeniu się z losem, mocny feministyczny manifest
w fantastycznym przebraniu.



O czym mówimy w tym tygodniu?

Kilka propozycji na najbliższy czas. Co warto czytać?



Co będziemy czytać i polecać w najbliższym czasie?

Nowości z księgarskich półek-polecamy codziennie o 12.20



"Operacja mundial. Futbol, korupcja, polityka. 1930-2026" Krzysztof Kawa, Remigiusz Półtorak

W prawdziwej grze – o wielkie pieniądze, prestiż i wpływy – biorą udział nie tylko gwiazdy futbolu. To czasem czarna energia.



"Moc dobrych słów" Matt Haig

Matt Haig to jeden z najbardziej inspirujących popularnych autorów naszej epoki, piszących o zdrowiu psychicznym.



"Lazurowa idea. O rzeczywistości" Zellker

Ksiązkę poleca Grupa Wydawnicza Harmonia. Wydawnictwo UNUO



"Zaraz wracam" Liliana Fabisińska

Zapraszamy na przygody mafijne, jazdę na skuterze i wirtuozerię kulinarną w najnowszej powieści Liliany Fabisińskiej



"Adam. Mickiewicz" Cezary Harasimowicz

Autor strąca wieszcza z cokołu, zabiera czytelnika w niezwykle barwną podróż do epoki romantyzmu



"Czereśnie od Świętej Anny" Michael Sowa

Jest rok 1945. Na ziemie Dolnego Śląska wkracza Armia Czerwona, nieodwracalnie zmieniając życie jego mieszkańców.



„Wymyślone miasto Lwów” Ziemowit Szczerek

Dla Ziemowita Szczerka Lwów to po prostu jego miasto.



"Nagły świt" Agnieszka Jeż

. Premiera pierwszego tomu SAGI RODZINY POLAKOWSKICH już 7 września.



"Jak żyć z lękiem" Marcin Matych

Dr Nerwica - rapując i pisząc - zachęca wszystkich cierpiących w ukryciu z powodu lęku do sięgnięcia po pomoc.



"Przypływ. O emocjach i seksualności dojrzałych kobiet" Alicja Długołęcka

Coś dla dojrzałych pań- książka poszerza horyzonty, daje wiedzę, proponuje nowe drogi



"Deman" Artur Urbanowicz

Zastanawiałeś się kiedykolwiek, co by się wydarzyło, gdyby w czasie opętania to człowiek kontrolował demona, a nie odwrotnie?



"Boginie, dziewice, potworzyce" Hanna Furgo

Książka zawiera 500 haseł i jest skarbnicą wiedzy o mitycznych bohaterkach, a także ich obecności w kulturze i sztuce



"Twierdza Warszawa" Dariusz Kaliński

Walcząca Warszawa to nie tylko powstanie. Książka mówi o tym, co najważniejsze dla tego miasta.



"Historia Kościoła. O męczennikach palestyńskich” Euzebiusza z Cezarei

Nowe wydanie „Historii Kościoła” w klasycznym tłumaczeniu ks. bpa Arkadiusza Lisieckiego. Słowo wstępne do książki napisał Paweł Lisicki.



Z okazji 75. urodzin brazylijskiego pisarza Paula Coelho przypominamy sylwetkę Autora

75. URODZINY PISARZA PAULO COELHO, 35. ROCZNICA WYDANIA PIELGRZYMA
ALCHEMIK OD 650 TYGODNI NA LIŚCIE BESTSELLERÓW „USA TODAY”




źródło: www.radio.bialystok.pl

Białystok FM 99,4 Łomża FM 87,9 Suwałki FM 98,6 Siemiatycze FM 104,1 Białowieża FM 89,4 178,352 MHz (k.5C) DAB+

Copyright © Polskie Radio Białystok