"Franz Kafka" - Miłka Malzahn recenzuje film Agnieszki Holland

2.11.2025, 07:43, akt. 12.11.2025, 07:48

Film jest promowany hałasem "witaj w świecie Franza Kafki". Ale, tak serio, to zaglądamy do świata Agnieszki Holland, której Kafka jest blisko. Zaglądamy do Pragi - tej dawnej i obecnej - w rzeczywistość niuansów i skomplikowania, które były częścią życia tego genialnego pisarza.


Miłka Malzahn
Miłka Malzahn


0:00
0:00
dźwięk do pobrania"Franz Kafka" - Miłka Malzahn recenzuje film Agnieszki Holland | Pobierz plik.


Problemy z odsłuchem?

Częstym problemem przy wyświetlaniu playera jest używanie Adblocka.
Dłuższe dźwięki na niektórych wersjach przeglądarki Chrome są ucinane.

Oczywiście, mamy tu najważniejsze fakty, odegrane pięknie i zaaranżowane zmyślnie, jak to zwykle w biografii. Ale czasami postaci z życia Franza nagle zwracają się do kamery i mówią o nim to, co im się wydaje ważne. Zupełnie jak w fabularyzowanej biografii. Są tu też przeskoki w czasie - do Pragi, do Muzeum Kafki, do miejsc, w których kiedyś bywał. Mamy fachowców, którzy opowiadają o jego spuściźnie. I choćby to dziwnie nie brzmiało - tworzy to przeciekawy kolaż. Trochę jakbyśmy oglądali ilustrowany magazyn z wielką, retrospektywną opowieścią o Franzu Kafce i jego bliskich.

Ponura, ciężka rzeczywistość, którą oglądamy jego oczami, ma ten „vibe” aktualności. U niego to była I wojna światowa, kryzysy finansowe i ostatecznie, dla jego świata - Holocaust. Dla nas jest, co jest. I od tego też może się zrobić duszno.

Dla fanów są nawiązania do konkretnych książek, motywy i impresje tak podane, by można sobie wyobrazić, co on przeżywał - on, autor.

Świetny w tym filmie jest dźwięk, bo w wielu scenach gra pierwszoplanową rolę. To hałas wytrąca Franza z równowagi, to hałas nadaje rytm, porządkuje albo wprawia w chaos codzienne wyzwania. Bo życie dla Kafki było wyzwaniem. Pod wieloma względami; o chorobie nie wspomnę, chociaż po Chopinie na dużych ekranach - to kolejny, malowniczo umierający na gruźlicę mistrz.

To nie jest film dla każdego, lecz jeśli bliska jest Ci proza Kafki, to naprawdę warto.

Film miał premierę na 50. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Toronto, był prezentowany w San Sebastián i Gdyni, gdzie zdobył Srebrne Lwy, a także reprezentuje Polskę w walce o Oscara i znalazł się na short liście Europejskich Nagród Filmowych.

Agnieszka Holland była głęboko zaangażowana w powstanie filmu „Franz Kafka” - nie tylko wyreżyserowała produkcję, ale współtworzyła także scenariusz i wniosła własną, wyjątkowo subiektywną wizję bohatera. Zdecydowała się odejść od klasycznej narracji biograficznej, budując film jako mozaikę emocji, wspomnień i fantazji, w której wyraźnie odczuwa się jej osobisty artystyczny styl oraz wrażliwość na tematykę egzystencjalną i psychologiczną. Film odzwierciedla jej autorskie podejście oraz wielką dbałość o detale portretujące złożoność Kafki jako człowieka i artysty.

Główną rolę Franza Kafki w filmie Agnieszki Holland zagrał młody niemiecki aktor Idan Weiss, dla którego była to najważniejsza rola w karierze. Przygotowywał się do niej bardzo intensywnie, ucząc się czeskiego, ćwicząc wioślarstwo, chudnąc o osiem kilogramów i pracując nad gestami oraz manierami chorego na gruźlicę pisarza.

W ten sposób wizja Agnieszki Holland, łącząca biograficzne fakty z mozaiką emocji, wspomnień i fantazji, zyskuje wyjątkowy wymiar. Film, którego struktura jest celowym kolażem - tak jak celowy jest hałas, który wytrąca Franza z równowagi - doskonale oddaje skomplikowanie i niuanse życia Pisarza. To autorskie podejście sprawia, że choć nie jest to film dla każdego, to jego ponura, ciężka rzeczywistość - z jej vibem aktualności - przemawia do nas z ogromną siłą, czyniąc go ważnym głosem w kontekście polskiej walki o Oscara i sukcesów na festiwalach.

Dodatkowe tropy filmowe:

  • „Kafka” (1991), reż. Steven Soderbergh - stylizowana interpretacja, łącząca motywy z życia pisarza oraz elementy jego powieści.
  • „Kafka” (1988), reż. Zdenek Zelenka - biograficzny dramat skupiający się na losach pisarza.

Adaptacje dzieł Kafki

  • „Proces” (1962), reż. Orson Welles - klasyczna ekranizacja powieści „Proces”, uznawana za jedno z najważniejszych dzieł kina światowego.
  • „The Trial” (1993), reż. David Hugh Jones - kolejna anglojęzyczna adaptacja „Procesu” z Kyle MacLachlanem.
  • „Metamorphosis/The Metamorphosis” (1993), reż. Carlos Atanes – adaptacja słynnego opowiadania „Przemiana”.
  • „Wiejski lekarz” (2007), reż. Hiroshi Teshigahara - animowana adaptacja opowiadania „Wiejski lekarz”.

Filmy dokumentalne

  • „Franz Kafka - Pisarz między światami” (2018) - biograficzny dokument przybliżający sylwetkę autora i kontekst powstania jego utworów.
  • „Franz Kafka - The Dreaming Prisoner” (2025) - dokument analizujący życie, twórczość i wpływ Kafki na współczesną kulturę.
  • „Franz Kafka's Dark Truth” (2025), Lucasfilm - historyczny dokument przybliżający rodzinne, społeczne i kulturowe tło pisarza.

Filmy artystyczne i inspirowane Kafką

  • „Appunti per un Film su Kafka - Nella Colonia Penale” (2013) - filmowa impresja na temat opowiadania „Kolonia karna”.
  • „Der Bau” (2014) - artystyczna adaptacja opowiadania „Schron”.
  • „Bez odpowiedzi” (2011), „Przed prawem”  - eksperymentalne, artystyczne adaptacje krótkich form prozatorskich Kafki.


Wsparcie dla osób zagrożonych wykluczeniem. Ruszył nabór do projektu OWES

Wsparcie dla osób zagrożonych wykluczeniem. Ruszył nabór do projektu OWES


Kilkaset osób zagrożonych ubóstwem czy wykluczeniem może skorzystać z dofinansowania z funduszy unijnych. Dzięki tym pieniądzom można założyć "podmiot ekonomii społecznej", czyli stowarzyszenia, fundacje, koła gospodyń wiejskich, kluby sportowe i stworzyć w nich miejsca pracy.



Dawid Klepadło o nowym projekcie - FotoBox Klepadło

Dawid Klepadło o nowym projekcie - FotoBox Klepadło


To jeden z najciekawszych artystów, który fotografuje dla Elle, Harper’s Bazaar, InStyle, Marie Claire czy L’Officiel. Przed jego obiektywem stają znane modelki i modele w stylizacjach najsłynniejszych projektantów. Dawid Klepadło, rocznik ’89, nie zapomina jednak i o Podlasiu, bo to właśnie tu się wychował.



Wystawa rysunku Dymitra Grozdewa "Bóg się rodzi... Wśród ciszy świętości i ziemskiej uciechy" w Operze i Filharmonii Podlaskiej

Wystawa rysunku Dymitra Grozdewa "Bóg się rodzi... Wśród ciszy świętości i ziemskiej uciechy" w Operze i Filharmonii Podlaskiej


Od dziś Adwent, czyli czas oczekiwania na narodziny Boga. Dymitr Grozdew wielokrotnie sięga po motyw Bożego Narodzenia - zarówno w swoim malarstwie ikonowym, jak i w rysunku.



Galeria Arsenał wzbogaca "Kolekcję II". Trzy nowe prace za 220 tys. zł

Galeria Arsenał wzbogaca "Kolekcję II". Trzy nowe prace za 220 tys. zł


Obiekty, obrazy i film - trzy nowe prace zasiliły zbiory Galerii Arsenał w Białymstoku. Uzupełniają w ten sposób "Kolekcję II" jednej z najciekawszych galerii sztuki współczesnej, bo Arsenał wielokrotnie pojawia się w rankingach na najwyższych miejscach.



Miłka Malzahn o klasykach i nowościach filmowych

Miłka Malzahn o klasykach i nowościach filmowych


Ekscytują nas nowości filmowe, przeglądamy z wypiekami na twarzy repertuar kin, z nadzieją, że coś nas zaskoczy, coś zatrzyma w tym biegu codziennym, coś poruszy. Oglądamy filmy od dziecka i znamy się na oglądaniu, wszyscy. I z biegiem czasu coraz wyraźniej widzimy, że „wszystko już było”. Że historie, te najbardziej ludzkie w gruncie rzeczy, mówią o tym samym, liczy się...



"Kołtunica" - Izabela Zubrycka kręci film na Podlasiu

"Kołtunica" - Izabela Zubrycka kręci film na Podlasiu


Nowy film kręcony jest w jednej z podlaskich wsi niedaleko Tykocina. To „Kołtunica”, która znalazła się w konkursie „Ziemia Obiecana” dla studentek i studentów publicznych uczelni filmowych i artystycznych.



O stereotypach dotyczących Podlasia na II Podlaskim Kongresie Kultury

O stereotypach dotyczących Podlasia na II Podlaskim Kongresie Kultury


Czym są stereotypy Podlasia - inspiracją czy balastem? Drugie wydanie Podlaskiego Kongresu Kultury odbyło się pod hasłem „Znaki szczególne. Kulturowe stereotypy Podlasia”.



„Katyń. Zapomniane historie” - wystawa w Bibliotece - Centrum Kultury w Szczuczynie

„Katyń. Zapomniane historie” - wystawa w Bibliotece - Centrum Kultury w Szczuczynie


Bardzo często podróżując po regionie zaskakują nas duże wystawy w małych miastach. Tak jest m.in w Szczuczynie, który warto odwiedzić by odkryć dokumenty, listy i zdjęcia nigdzie wcześnie niepokazywane.



"Znajomy z winnicy" - nowy zbiór opowiadań Wojciecha Karpińskiego

"Znajomy z winnicy" - nowy zbiór opowiadań Wojciecha Karpińskiego


"Świat dobrych opowiadań zaprasza już od pierwszych zdań. Tak właśnie jest ze “Znajomym z winnicy” - zbiorem, w którym Wojciech Karpiński dzięki czujnemu oku, pełnokrwistym bohaterom i umiejętności opowieści w klarownej formie, serwuje czytelnikom zaskakujące historie”. Tak napisano na okładce książki.




 
 

Prowadzący:

Andrzej Bajguz
Olga Gordiejew
Dorota Sokołowska



źródło: www.radio.bialystok.pl

Białystok FM 99,4 Łomża FM 87,9 Suwałki FM 98,6 Siemiatycze FM 104,1 Białowieża FM 89,4 178,352 MHz (k.5C) DAB+

Copyright © Polskie Radio Białystok