Cywilizacja współczesna nie lubi mówić o śmierci, unika niewygodnego tematu, omijając go lub zastępując protezami tanich obietnic ocalenia dzięki technice czy sprytowi nowoczesnej medycyny. Czasami zaś straszy wszechobecną śmiercią, jak w cyklu filmów "Oszukać przeznaczenie" czy w tych o wampirach i ożywających cmentarzach. Przyzwyczajani do grozy, do kultury masowej, znieczulamy się na to, co w istocie mogłaby nam powiedzieć dzisiaj Śmierć. Nie w tym problem, że człowiek chce żyć długo i najlepiej zawsze. Trudności pojawiają się, gdy zaczyna udawać nieśmiertelnego, a swoje życie zamienia w walkę ze śmiercią, co musi się skończyć przegapieniem prawdziwego życia.
Anna Markowa swoją ostatnią książkę napisała właśnie o ratowaniu życia. Inaczej jednak widzi sens życia ktoś, kto stoi u jego kresu, a za sobą ma ciężki bagaż niewypowiedzianych doświadczeń. Nie zależy mu wtedy na dzieleniu się płonnymi marzeniami, złudzeniami, człowiek szuka sposobu na podzielenie się rozpoznaną przez siebie prawdą i odkrytym sensem życia, które w istocie nie musi być walką ze śmiercią, szamotaniem się z siłą nieokiełznaną. W swojej ostatniej książce pisarka „idzie na całość”, nie owija w bawełnę, nie przykrywa problemów pudrem, wybiera najważniejszy temat – życie! – o którym mówi językiem przenikliwie prostym, a zarazem dotykającym sedna, wbijającym czytelnika w fundamenty egzystencji. Opowiada o losach Śmierci żyjącej tuż obok, wśród nas.
"Śmierć" Anny Markowej to 15 opowiadań, których bohaterami są zwyczajni ludzie, a każdy z nich ma własny problem, łatwy do odnalezienia w naszym, zwyczajnym życiu. To opowieść, na którą składa się szereg ludzkich doświadczeń, kłopotów, perypetii często nazywanych „karą Boską”, nieszczęśliwym losem, albo sprawą diabelską. Bohaterowie to ludzie zmagający się z samotnością, biedą, nałogami, z wojną, bogactwem oraz chorobami ciała i duszy. Uwikłani w przyziemność doczesności często tracimy ostrość widzenia i nie dostrzegamy tego, co jest rzeczywistym źródłem kolejnych wydarzeń i kto jest autorem naszego dziś. Markowa przypomina brutalną prawdę o tym, że sami jesteśmy panami naszego życia, że odpowiadamy za nie w pełni, ale też jakże chętnie zrzucamy na Boga, diabła, na los winę za wszystkie swoje niepowodzenia. (...)
Ostatnia książka białostockiej pisarki i dziennikarki ukazała się 8 lat po jej śmierci. Markowa nie zdążyła wydać opowiadań za życia, ale czytając ów literacki testament można mieć pewność, że jest to świadectwo człowieka, który wiedział o zbliżającym się kresie wędrowania i który szukał ocalenia nie w przezwyciężeniu śmierci, w ślepym szamotaniu, ale w afirmacji życia wraz z jego drobinami, szczegółami, o których tak łatwo zapomnieć. Śmierć Anny Markowej to instrukcja wrażliwości na życie. Zachęcam gorąco do lektury najlepszej książki Anny Markowej.
dr Krzysztof Korotkich
adiunkt w Katedrze Badań Filologicznych „Wschód – Zachód”
w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu w Białymstoku
Fragmenty opowiadań Anny Markowej "Śmierć" w Polskim Radiu Białystok o 9.45 i 22.45 czyta Katarzyna Siergiej. Realizacja Kamil Kalicki, adaptacja Krzysztof Kurianiuk.
Książkę wydano w serii BKF Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu w Białymstoku.
Profesor Simona Kossak (1943-2007) z wykształcenia była biologiem, z zamiłowania zoopsychologiem (tak o sobie mówiła), charyzmatyczną działaczką na rzecz ochrony przyrody i niestrudzonym popularyzatorem wiedzy o Puszczy Białowieskiej. Przez kilkanaście lat jej gawędy można było słuchać w Polskim Radiu Białystok. Dziś do nich wracamy, a konkretnie do opowieści o budzącej się...
Kolejna, po "Lekarce nazistów", "Złodziejce listów" i "Agentce wroga", powieść łomżanki Anny Rybakiewicz. Tym razem to osadzona w wojennych i powojennych latach burzliwa historia Apolonii Dobkowskiej.
Warszawa 1944. Bracia bliźniacy. Amerykański szpieg Finn i SS-man Stefan. Dobry i zły. Obaj stają na drodze łączniczki Wandy. Jeden zabija jej ojca, drugi ratuje jej życie. Na naszej antenie najnowsza powieść Gosi Nealon, Polki, mieszkającej w Nowym Jorku.
Czy wyjaśnienie spraw, które Maja zepchnęła w głąb swej duszy, sprawi, że roztopi się lód, który skuł jej serce? Piękna opowieść Joanny Tekieli na antenie Polskiego Radia Białystok.
Wierzysz w Mikołaja? Agnieszka nie bardzo, ale próbuje ze wszystkich sił. Szczególnie w tego jednego, który pewnej śnieżnej nocy nieproszony zawitał w domku jej babci. Babci, która w tajemniczych okolicznościach zaginęła…A to dopiero początek wydarzeń w świątecznej powieści Magdaleny Witkiewicz - "Uwierz w Mikołaja". To nowe, uzupełnione wydanie książki,...
Fanów filmowego komendanta policji z Królowego Mostu czeka nie lada gratka. Na antenie Polskiego Radia Białystok będzie można posłuchać „U Pana Boga na dywaniku”, czyli wywiad-rzekę z aktorem Andrzejem Beya-Zaborskim.
Polski kryminał miał tylko jedną królową - Joannę Chmielewską, autorkę książek, które czytały miliony. Za jej biografię wzięła się Katarzyna Droga. W efekcie powstała opowieść zabawna i - jak to u Chmielewskiej - z wieloma zwrotami akcji.
Trzecia, po "Lekarce nazistów" i "Złodziejce listów" powieść łomżanki Anny Rybakiewicz. Tym razem bohaterką jest młoda kobieta, która prowadzi podwójną grę z niemieckim wywiadem podczas wojny.
Czy opisane przez Elizę Orzeszkową dzieje bohaterów "Nad Niemnem" były oparte o fakty, czy były literacką fikcją? Robert Pawłowski przedstawia dalsze losy postaci z powieści.