Radio Białystok | Magazyny | Podróże po kulturze | Katastrofa promu "Heweliusz". Nowy serial Holoubka już w streamingu. Recenzuje Dominik Sołowiej

Katastrofa promu "Heweliusz". Nowy serial Holoubka już w streamingu. Recenzuje Dominik Sołowiej

Jeśli oglądaliście “Wielką wodę” i byliście pod wrażeniem rozmachu produkcyjnego tego serialu, to teraz, za sprawą kolejnego tytułu, który pojawił się w tzw. streamingu, znów będziecie mogli, drodzy Państwo, doświadczyć opowieści bezbłędnej, zrealizowanej tak, jak się dziś powinno tworzyć dobre kino. Mówię oczywiście o “Heweliuszu” w reżyserii Jana Holoubka.

“Heweliusza” wyreżyserował Jan Holoubek - twórca, bez którego nie byłoby także wspomnianej “Wielkiej wody”. Co łączy oba seriale, oczywiście oprócz motywu niszczycielskiej siły przyrody? Cóż, przede wszystkim perfekcyjna fabuła, doskonała realizacja scen katastroficznych, świetnie obsadzeni aktorzy w rolach głównych oraz to coś, co stoi zawsze za elektryzującą, brutalną historią życia ludzi, którzy doświadczyli niewyobrażalnej tragedii. Zanim o stronie formalnej serialu, to przypomnijmy tylko, co wydarzyło się 32 lata temu. Oto monstrualnej wielkości prom, na pokładzie którego znajdują się wagony kolejowe, samochody oraz 29 członków załogi i 35 pasażerów. Zadaniem tego promu jest przewieźć i ludzi i towary ze Świnoujścia do Ystad w Szwecji. Heweliusz wyrusza więc w rejs po Morzu Bałtyckim 14 stycznia 1993 roku, mając w planie przepłynięcie około 185 kilometrów. Pech sprawia, że prom napotyka po kilku godzinach potężny sztorm o sile 12 stopni w skali Beauforta, generujący fale o wielkości prawie 5 metrów. Mocno obciążony Heweliusz zaczyna się niebezpiecznie przechylać, nabierać wody i tonąć. W wyniku jego zatonięcia 56 osób zginie, a tylko 9 osób zdoła się uratować.

Przeprowadzone w 2006 roku prywatne śledztwo wykazało, że zatonięcie Heweliusza było efektem kumulacji wielu niefortunnych czynników, zaniedbań i błędów: błędów ludzkich i technicznych, które - w zderzeniu z żywiołem natury - skumulowały się tak, że potężny prom musiał pójść na dno. 5-odcinkowy serial Jana Holoubka przypomina nam tamte wydarzenia, skupiając się także na późniejszym śledztwie, dotyczącym zatonięcia Heweliusza. Tu istotną rolę gra Magdalena Różczka - wcielająca się w postać Jolanty Ułasiewicz - żony kapitana Andrzeja Ułasiewicza, granego przez Borysa Szyca. Otóż Pani Jolanta, razem z kapitanem Piotrem Binterem (w tej roli Michał Żurawski) (dodajmy tylko, że Binter to postać fikcyjna), próbują wyjaśnić przyczyny zatonięcia promu i jednocześnie zrehabilitować kapitana Ułasiewicza. W ten sposób serial Holoubka, skupiony oczywiście na przebiegu katastrofy, staje się czymś więcej niż tylko katastroficzną opowieścią: to serial o śmierci, ale i o nadziei, odpowiedzialności i potrzebie dotarcia do prawdy. I gdybyśmy szukali produkcji w pewnym sensie podobnej w swojej formie i treści, to pewnie przyszedłby nam na myśl genialny serial produkcja pod tytułem “Czarnobyl”. Bo właśnie krytycy, chwalący serial Holoubka, widzą w “Heweliuszu” to, co widzowie na całym świecie dostrzegli w opowieści o czarnobylskiej katastrofie: wyrazistość, przemyślany sposób rozwoju fabuły oraz takie drobne wydawałoby się szczegóły jak dźwięki, wywołujące w nas gęsią skórkę: trzaski wydobywające się z licznika Geigera albo piknięcia Alfabetu Morse’a, układające się w znany chyba wszystkim sygnał SOS. To właśnie dbałość o detale sprawia, że “Heweliusz” to produkcja, o której - jestem co do tego przekonany - będzie się mówić głośno i w samych superlatywach pod każdą szerokością geograficzną, a przynajmniej tam, gdzie można oglądać seriale w streamingu.

Ważne w tym wszystkim jest także to, że serial Jana Holoubka wywołuje w nas poznawczy głód. Po obejrzeniu 5-odcinkowej serii chcemy bowiem drążyć temat dalej, szukając relacji dotyczących katastrofy, uważnie przyglądając się archiwalnym zdjęciom i wsłuchując w to, co mieli do powiedzenia świadkowie zatonięcia Heweliusza. Ten serial uczy także szacunku do przyrody, która - jak pokazują raporty publikowane przez naukowców z całego świata - buntuje się przeciwko człowiekowi, niszczącemu wszystko to, co znajduje się wokół niego. Życzę więc polskiej kinematografii produkcji równie dobrej, wierząc jednocześnie, że takich tematów na opowieść będzie coraz mniej. Bo lepiej jest się śmiać niż płakać.