Człowiek od zawsze poszukiwał sensu. Marzenie, by dostrzec w świecie harmonię, przekonać się, że wszystko wokół jest uporządkowane, że jest się częścią tego ładu – towarzyszyło tak filozofom, jak i artystom, naukowcom oraz zwykłym ludziom od zarania dziejów. Znalezienie odpowiedzi na fundamentalne pytania niesie obietnicę pewności i równowagi pośród niepokojów egzystencji. Dziś, w dobie coraz szerszej wiedzy i postępującej specjalizacji poszczególnych dziedzin nauki, może być nawet trudniejsze.
O rzeczywistości autorstwa Józefa Częścika (podpisującego się pseudonimem Zellker) otwiera cykl publikacji pod tytułem Lazurowa idea i jest zaproszeniem do fascynującego świata filozofii – nie tylko dla filozofów. Premiera dzieła będącego opus vitae autora już w październiku.
Józef Częścik, niejako na przekór współczesnym tendencjom, w przystępny sposób łączy w książce wiedzę z zakresu filozofii, fizyki, chemii oraz biologii z nieszablonowym podejściem do opisywanych problemów. Pokazuje bogactwo, różnorodność, ale i jedność rozmaitych obszarów rzeczywistości. Udowadnia, że podział na odrębne dziedziny naukowe to w dużej mierze konwencja stworzona przez człowieka. Zainspirowany dziełami Platona, wraca do tradycyjnej, szlachetnej i przyjaznej dla czytelnika formy dialogu, zapraszając go do uczestnictwa w toczonej na kartach książki rozmowy. Na końcu każdego rozdziału znajduje się streszczenie omawianych w nim zagadnień.
Autor publikacji jest filozofem wolnym strzelcem, a także pisarzem, redaktorem oraz wydawcą. Nad systemem filozoficznym, który określa mianem lazurowej idei, pracuje od końca lat 70.
Co mamy na myśli, gdy mówimy, że ktoś lub coś „jest”? Czym jest byt? Co o tym świadczy? Co w bycie jest wyjątkowego, a co czyni go częścią większych całości? Co jest w nim najważniejsze, a co tylko przygodne? Co decyduje o jego rozwoju lub rozpadzie? Oto pytania, które od wieków stawiają ontolodzy. A gdy uświadomimy już sobie złożoność otaczających nas bytów, naturalna ciekawość wiedzie nas do pytania o przyczynę tej niebywałej różnorodności. Czy istnieje jedno źródło, z którego wszystkie byty biorą swój początek? Wiele cennych intuicji mieli starożytni Grecy, posługujący się terminem arche – pierwotnej zasady i przyczyny wszystkiego. Czy jednak udało im się znaleźć przekonującą odpowiedź na pytanie, co nią jest? – zastanawia się autor, wyznaczając obszar rozważań, które podjął w pierwszej części cyklu.
Dzięki książce O rzeczywistości stajemy się świadkami dyskusji mądrego, doświadczonego życiowo Emanuela i jego zdolnego, kreatywnego, a nierzadko też zbuntowanego ucznia Justasa. Emanuel docenia wysiłki wielkich Greków, ale proponuje własne, nowatorskie rozwiązanie. Intuicja nadal zajmuje tu miejsce honorowe, lecz towarzyszy jej wiedza z zakresu fizyki, chemii i biologii. W którym punkcie różne nauki mogą się spotkać? Czy na podstawie sformułowanych przez nie praw można przewidzieć, co stanie się ze światem w przyszłości? Czy jeśli znamy wszystkie małe elementy układanki, to możemy ułożyć z nich coś zupełnie nowego i niespodziewanego?
– Gdybyś mnie zapytał, ile nóg ma stół, przy którym siedzimy, powiem ci prawdę i tylko prawdę, lecz na pytanie, dokąd zmierza świat, moja odpowiedź nie będzie już tak oczywista.
– Słyszałem, że byli tacy, którzy celowo nie chcieli odpowiadać na pytania, na które odpowiedzi ze swej natury nie są oczywiste, więc zachowywali się tak, jakby tych pytań wcale nie było.
– Niestety, byli tacy i są nadal. Ale przecież nie można się zamykać w ciasnym kokonie bezdyskusyjnej oczywistości, jeśli nie chcemy, by ten kokon nas udusił. „To ważne i zbawienne, aby mówić również o rzeczach niepojętych” – uważał Carl Gustav Jung. Jeśli na trudne pytania nie będą odpowiadać ludzie w miarę kompetentni, w szczególności naukowcy i filozofowie, na pewno znajdą się szarlatani, którzy zrobią to za nich ze szkodą dla nas wszystkich.
– Chcesz powiedzieć, że lepsza jest odpowiedź ocierająca się o błąd niż wydumana fantazja?
– Tak, ale nawet ta wydumana może zawierać jakieś przebłyski intuicji, jest tedy lepsza od redukcjonistycznego ubóstwa.
– Redukcjonistyczne ubóstwo? Co przez to rozumiesz?
– Uparte odmawianie światu wszelkiej głębi, między innymi poprzez algebraiczne sprowadzanie całości do sumy elementów.
– Spodziewam się, że odsłonisz przede mną fragment tej głębi.
– A ja z kolei się spodziewam, że ty nie potraktujesz odpowiedzi, które ode mnie usłyszysz, jako czegoś pewnego i niezmiennego, lecz jako punkt wyjścia do dalszych dociekań…
Zapraszamy do lektury i szukania z bohaterami książki odpowiedzi na wielkie pytania.
O autorze:
Zellker to pseudonim literacko-filozoficzny Józefa
Częścika (ur. 1955), nauczyciela, filozofa wolnego strzelca, pisarza, redaktora, wydawcy, przedsiębiorcy, współwłaściciela Grupy Wydawniczej Harmonia. Studiował na KUL-u w latach 1974–1980. Od końca lat 70. XX wieku pracuje nad systemem filozoficznym zwanym lazurową ideą, który zostanie przedstawiony w powstającym obecnie kilkutomowym opus vitae autora. O rzeczywistości jest pierwszą częścią tego dzieła.
Prywatnie tu: tudorotasokolowska.pl
Prowadzący:
Dorota Sokołowska
