Radio Białystok | Magazyny | Podróże po kulturze | Unikatowy "Kodeks supraski" przetłumaczony i wydany w języku polskim
Blisko 30 specjalistów wzięło udział w przekładzie na język polski "Kodeksu supraskiego" - cennego zabytku piśmiennictwa słowiańskiego, wpisanego na listę pamięci świata UNESCO. W województwie podlaskim kończy się Rok Kodeksu Supraskiego i związane z nim obchody.
Unikatowy "Kodeks supraski" przetłumaczony i wydany w języku polskim - relacja Doroty Sokołowskiej | Pobierz plik.Częstym problemem przy wyświetlaniu playera jest używanie Adblocka.
Dłuższe dźwięki na niektórych wersjach przeglądarki Chrome są ucinane.
W tym roku wypadają ważne rocznice związane z tym manuskryptem: tysiąclecie istnienia tego zabytku piśmiennictwa, jubileusz 500-lecia momentu, kiedy trafił do biblioteki klasztoru w Supraślu i 200-lecia jego odnalezienia w tym monasterze przez księdza prof. Michała Bobrowskiego z Uniwersytetu Wileńskiego.
Kodeks supraski opisywany jest jako największy objętościowo zachowany pomnik cyrylicy z X w., tzw. presławskiej szkoły piśmienniczej (literackiej) z Bułgarii. Odkryty został w 1823 r. w ówczesnym klasztorze Bazylianów w Supraślu przez księdza Bobrowskiego.
Zaliczany jest do najstarszych i najcenniejszych na świecie zabytków języka i piśmiennictwa słowiańskiego. Jest też nieocenionym źródłem do badań nad językiem starocerkiewno-słowiańskim. Napisany jest cyrylicą. Zawiera 27 żywotów świętych i 22 nauki ojców Kościoła, przeznaczonych na miesiąc marzec, a także jedną modlitwę. Nie wiadomo, w jakich okolicznościach opuścił Bułgarię. Jedna z wersji mówi o podarowaniu kodeksu klasztorowi supraskiemu w XVI w. przez fundatora monasteru Aleksandra Chodkiewicza.
Księga ma 285 kart - 151 z nich przechowywanych jest w Bibliotece Narodowej w Warszawie. Część druga, licząca 118 kart, jest w Bibliotece Uniwersytetu w Lublanie w Słowenii, a 16 kart – w Rosyjskiej Bibliotece Narodowej w Sankt Petersburgu.
Przetłumaczenia kodeksu na język polski - pierwsze na świecie oficjalne tłumaczenie na język nowożytny - podjęła się Fundacja Oikonomos we współpracy z Książnicą Podlaską.
Ma to służyć popularyzacji kodeksu i wprowadzeniu go do obiegu naukowego w Polsce - powiedział ks. Jarosław Jóźwik, kanclerz Akademii Supraskiej powołanej przez Oikonomos i koordynator obchodów Roku Kodeksu Supraskiego.
Publikacja została sfinansowana z budżetu samorządu województwa podlaskiego. Przy tłumaczeniu pracowało blisko trzydziestu specjalistów. W wydaniu specjalnym, limitowanym, książka ukazała się w nakładzie 250 numerowanych egzemplarzy. Ta z numerem pierwszym ma trafić do prezydenta RP Andrzeja Dudy, który obchody związane z "Kodeksem supraskim" w Podlaskiem objął swoim honorowym patronatem.
Te egzemplarze trafiły m.in. do hierarchów oraz władz państwowych i samorządowym, tłumaczy, recenzentów i innych osób, które przy wydawnictwie pracowały. Jest też kolejne, drugie wydanie w nakładzie 750 egzemplarzy, które są przeznaczone do sprzedaży.
Coraz więcej instytucji z różnych krajów zgłasza się do nas, żebyśmy im przesłali nasze tłumaczenie, które im pomoże w tłumaczeniu tego kodeksu na inne języki nowożytne" – powiedział ks. Jóźwik.
Pytany o trudności, z którymi mierzyli się tłumacze poszczególnych fragmentów (w tym on sam), zwrócił uwagę, że najtrudniejszy był dobór odpowiednich polskich słów i odpowiedniej terminologii.
Tam jest kilkaset słów, które występują tylko w tym kodeksie, w żadnej innej księdze ich nie ma. Więc trzeba było, można tak powiedzieć, wymyślić, czy dojść do tego, jakie to jest słowo i w jakim sensie go użyć, jak zrozumieć, co oznacza i użyć po polsku - dodał.
Przyzwyczailiśmy się do tego, że Roman Polański tworzy dzieła wybitne, oryginalne, poświęcone niebanalnym, ważnym tematom. Szczególnie w naszym kraju z wypiekami na twarzy śledzimy kolejne produkcje tego reżysera, widząc w nim kogoś, kto miałby potwierdzać niepodważalną rangę współczesnej kinematografii, tworzonej przez ludzi mniej lub bardziej związanych z Polską.
To - obok Ostrołęki, Wachu czy Kadzidła na Mazowszu oraz położonego w Podlaskiem Nowogrodu – uzupełnienie mapy placówek gromadzących eksponaty związane z Kurpiami. W położonej między Nowogrodem i Łysymi Zbójnej powstała - a właściwie cały czas jeszcze powstaje - izba kurpiowska.
Początek maja to zawsze święto bibliotekarzy i bibliotek. W czasach drogich książek, wydawanych w nadmiarze - trudno systematycznie tworzyć własną bibliotekę, więc warto korzystać z zasobów bibliotek, które są dookoła nas.
W najbliższą sobotę (18.05) od 18:00 można będzie przebierać wśród atrakcji przygotowanych nie tylko przez muzea i galerie, ale prawie wszystkie instytucje kulturalne.
Była edycja 'na wesoło", była "bliżej natury" - a w tym roku startuje festiwal poświęcony jedzeniu. Już za kilka dni w Książnicy Podlaskiej pojawią się autorzy m.in. książek kulinarnych.
W nadchodzącym tygodniu w Hajnówce rozpoczyna się święto muzyki cerkiewnej. W 43. Międzynarodowym Festiwalu Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej zaprezentuje się 26 chórów z 6 krajów. Tradycyjnie będą też imprezy towarzyszące, m.in. z okazji ważnej dla Cerkwi w Polsce rocznicy.
Kakofonia dźwięku i cisza - a wszystko po to, żeby zobaczyć jak współczesna sztuka opowiada o świecie. Galeria Arsenał zaprasza do obejrzenia najnowszych wystaw: Gideon Horváth - "The Whispering Hole" oraz Ivan Svitlychnyi - "Maybe We Can Have Fun Together". Ta ostatnia wystawa pełna jest dźwięku.
Są obrazy drewnianych domów, ale i wysokich biurowców, dawnej i współczesnej architektury oraz ulic, podlaskich krajobrazów i przyrody. W Galerii Podlaskiego Instytutu Kultury przy ul. Kilińskiego możemy oglądać wystawę akwareli Adama Ślefarskiego.
Jak reagowali mieszkańcy Niemiec, Węgier czy Polski na masową eksterminację Żydów w czasie II wojny światowej? Opowiada o tym wystawa w centrum Białegostoku "Byli sąsiadami: ludzkie wybory i zachowania w obliczu Zagłady".
Prowadzący:
Andrzej Bajguz
