Radio Białystok | Wiadomości | Zwyczaje i tradycje podczas wigilii prawosławnej
Jaka wigilia, taki cały rok – głosi ludowe porzekadło. To świąteczny czas, z którym w tradycji ludowej wiąże się najwięcej zwyczajów i wierzeń.
"Dawniej na podlaskich wsiach najbardziej popularną wróżbą było wyciąganie źdźbła sianka spod obrusa przez gospodynie" – mówi dr Irena Matus z Katedry Kultury Białoruskiej Uniwersytetu w Białymstoku. "Długie źdźbło symbolizowało dobry urodzaj, krótkie niepowodzenie. Źdźbło wyciągał także gospodarz. Jego interesowało żyto. Długie wróżyło urodzaj, krótkie lub zdeformowane – nieurodzaj lub klęskę żywiołową" - dodaje Irena Matus.
Wróżby wigilijne były przystosowane do cyklu agrarnego. Dużą wagę przywiązywano do pogody, także uważnie spoglądano w niebo. "Była też cała gama wróżb matrymonialnych" – mówi Irena Matus. Pogodne i gwiaździste niebo zapowiadało dobrą mleczność krów i grzybobranie lub dobre powodzenie w pszczelarstwie. Panny wyciągały sianko. Jeśli jego liczba była parzysta oznaczało to zamążpójście, nieparzysta wróżyła samotność przez rok.
Obecnie zwyczaj wróżb wigilijnych zupełnie zanikł.
Wigilijne potrawy
Jest biały obrus, a pod nim siano. Gdy na niebie pojawia się pierwsza gwiazdka, prawosławni zasiadają do wigilijnych stołów. Posiłek wigilijny rozpoczyna się od modlitwy i dzielenia prosforą. Prosfora (z greckiego: ofiara) to przaśny chleb używany w Kościele wschodnim do konsekracji i komunii. Ma kształt małych, mieszczących się w dłoni krążków, podobnych do malutkich chlebków.
Najważniejszą potrawą podczas wigilii jest "kutia", czyli gotowana pszenica bądź ryż z miodem i bakaliami. Na wigilijnym stole nie znajdziemy już jednak kisielu z owsa, a tradycyjnie przeważają ryby, pierogi z kapustą i grzybami, drożdżowe placki, kompot z suszu czy barszcz czerwony. (PAP,ap/mag)
Zobacz też:
Białystok: Wigilia dla bezdomnych z okazji prawosławnych świąt Bożego Narodzenia
Uroczystości w prawosławną wigilię Bożego Narodzenia
