Premiera "Psalmów i innych wierszy" Tadeusza Nowaka w autorskim wyborze
Bohdana Zadury to kolejna odsłona entuzjastycznie przyjmowanej przez
krytyków i czytelników serii 44. Poezja polska od nowa. Książka
przypominająca twórczość jednego z najbardziej cenionych polskich poetów
zbiega się z dwudziestą rocznicą jego śmierci. Osoby zainteresowane
egzemplarzem recenzenckim prosimy o wpisanie w odpowiedzi na niniejszy list
słowa TAK.
------------------------------
Tadeusz Nowak, "Psalmy i inne wiersze"
W dwudziestą rocznicę śmierci Tadeusza Nowaka nakładem Biura Literackiego
ukazał się tom "Psalmy i inne wiersze". Wyboru wierszy dokonał Bohdan
Zadura, laureat tegorocznego Silesiusa, który obecność Nowaka w
przygotowywanej przez Biuro Literackie serii 44. Poezja polska od nowa uważa
za oczywistą: "Kiedy mnie zapytano, którego poetę chciałbym przypomnieć w
serii 44, bez chwili wahania wymieniłem Tadeusza Nowaka".
Tadeusz Nowak urodził się w 1930 roku w Sikorzycach pod Dąbrową Tarnowską.
Choć pierwszy tom wydał w 1953 roku, sam za swój debiut uważał dopiero
opublikowany w 1956 roku zbiór "Prorocy już odchodzą". Publikował również
prozę, zajmował się tłumaczeniami poezji węgierskiej. Aktywnie uczestniczył
w polskim życiu kulturalnym: był członkiem redakcji "Tygodnika
Kulturalnego", otrzymał Nagrodę Kościelskich.
"Przez krytykę bywał już określany jako surrealista i jako turpista, jako
'lingwista' i jako 'poeta kultury'. Kluczy do tajemnicy jego twórczości
poszukiwano w Biblii i w językoznawstwie, w mitologii, ludowej magii i
psychologii podświadomości" - pisał o Nowaku Stanisław Balbus w przedmowie
do wydanego w 1973 roku przez PIW "Wyboru wierszy".
Daniel Wyszogrodzki nazywał z kolei Nowaka "najbardziej - po Leśmianie -
metafizycznym z polskich poetów". O jego twórczości pisał: "(...) Poetycki
świat Nowaka jest bardziej złożony (przez co bardziej hermetyczny), niż
majaczenia i wizje Witkacego. Poezja Nowaka - symboliczna, pełna kontrastów
i paradoksów, ale przede wszystkim metafizyczna, unosząca się ponad czasem
i obok przestrzeni(...)".
Wpływ Nowaka wykraczał poza obszar literatury - po jego utwory sięgał m.in.
Marek Grechuta. Bohdan Zadura, który już w 1981 roku wydał książkę
poświęconą autorowi "Psalmów" ("Tadeusz Nowak"), zauważa, że zmarły
dwadzieścia lat temu Nowak w ostatnich dekadach pozostawał jednak nieco w
cieniu. Opublikowany właśnie wybór jego wierszy to doskonała okazja do
przypomnienia jego poetyckiej spuścizny.
Zadura charakteryzuje ją w następujący sposób: "Nowak nie każe się dziwić
słowom, wynikają one z siebie wzajemnie, odsyłając do różnorodnych znaczeń
i kontekstów. Pojęcia wracają do swoich pierwotnych sensów, a gęstość i
wirtuozeria wiersza nie umniejszają wrażenia prostoty".
Prostota wiąże się zaś z pokorą - postawą, która dała tytuł wierszowi
otwierającemu tom. Zadura tak oto komentuje wybór pierwszego utworu: "Bez
pokory trudno byłoby o empatię wobec - excusez le mot - całego Bytu, a jego
[Nowaka] wiersze, nawet jeśli opisują najbardziej okrutne i diabelskie
mechanizmy Historii (.), całkowicie wolne są od nienawiści".
Zbiór Tadeusza Nowaka "Psalmy i inne wiersze" dostępny jest już w księgarni
internetowej Poezjem.pl. Znajdziecie w niej Państwo także inne publikacje z
serii 44. Poezja polska od nowa: "Wiersze i dwa poematy" Adama Ważyka (w
wyborze Andrzeja Sosnowskiego), "Wykrzywiam się na ten wszechświat"
Władysława Broniewskiego (w wyborze Dariusz Suski) i "Złotniejący świat"
Marii Konopnickiej (w wyborze Piotra Matywieckiego).
Prywatnie tu: tudorotasokolowska.pl
Prowadzący:
Dorota Sokołowska
