Mufti Miśkiewicz: Jan Paweł II był dla muzułmanów przyjacielem

W ocenie muftiego Tomasza Miśkiewicza, przewodniczącego Muzułmańskiego Związku Religijnego w RP, pontyfikat Jana Pawła II był przełomowy dla dialogu chrześcijańsko-islamskiego, a papież był wielkim przyjacielem muzułmanów, osobą godną zaufania i naśladowania.

PAP: Kim Jan Paweł II był dla społeczności muzułmańskiej w Polsce?

Mufti Tomasz Miśkiewicz: Myślę, że nie tylko dla społeczności muzułmańskiej w Polsce ale i na świecie, był wielkim przyjacielem i osobą godną zaufania. Umiał przełamać bariery światopoglądowe, także bariery kulturowe, religijne, podejść współcześnie do dialogu z muzułmanami.

Papież umiał nawiązać wspaniały kontakt zarówno religijny, o wymiarze ekumenicznym, ale także o wymiarze społecznym. Dało się to zauważyć w czasie spotkań papieża Polaka podczas pielgrzymek do Polski ale także i podczas pielgrzymek do świata muzułmańskiego, szczególnie jeżeli chodzi o Damaszek, Egipt czy Maroko.

Podkreślić należy, że to człowiek godny naśladowania, ale przede wszystkim osoba o wielkiej charyzmie, która się nie lękała, nie poddawała. To człowiek, który swoim odejściem z tego świata zaznaczył, iż pozostawia po sobie wielkie dziedzictwo, które na pewno przetrwa.

PAP: Gdy po śmierci Jana Pawła II Muzułmański Związek Religijny w RP wystosował kondolencje na ręce nuncjusza apostolskiego w Polsce i Episkopatu Polski, pisaliście Państwo o papieżu: wielki człowiek, niestrudzony wędrowiec, który tak dużo zrobił na rzecz pokoju, dialogu międzyreligijnego, poszanowania praw człowieka i demokracji.

Mufti Miśkiewicz: Każda pielgrzymka Jana Pawła II niosła wyzwania, jak i nadzieje. Wyzwania dla ludzkości, nadzieję dla danej społeczności, którą papież odwiedzał. A odwiedzał nie tylko kraje bogate, europejskie, ale i biedne, np. afrykańskie.

PAP: Jest pan duchownym, chcę zapytać o dialog międzyreligijny nie tylko za jego pontyfikatu, ale także jak obecnie, po Janie Pawle II, zmieniła się sytuacja w dialogu między muzułmanami i chrześcijanami?

Mufti Miśkiewicz: Pontyfikat Jana Pawła II to był przełom, wejście we współczesny dialog, który jest bez barier, bez obaw w podejściu do wszystkich kwestii, i tych nawet trudnych, związanych z dialogiem religijnym. Umiejętność prowadzenia tego rodzaju dialogu wymaga dużych poświęceń.

Największy dialog religijny, to poszanowanie człowieka innego wyznania, innej kultury, pochodzenia, narodowości czy etniczności. Bardzo podkreślane było w czasie pontyfikatu Jana Pawła II, że człowiek jest godny poszanowania bez względu na jego pochodzenie, religię, etniczność czy kulturę. Człowiek jest równy drugiemu człowiekowi.

PAP: Pan widzi teraz efekty tego, co zaczął Jan Paweł II w dialogu międzywyznaniowym, relacjach miedzy kościołami, ale także w życiu takiej społeczności, jaką są muzułmanie w Polsce?

Mufti Miśkiewicz: Owoce pontyfikatu Jana Pawła II i misji, którą spełnił, widać w kraju i za granicą. Widać je w Polsce poprzez uświadomienie, iż są także ludzie innej religii, innej kultury, innej narodowości jak i pochodzenia. W Polsce mieszkają nie tylko muzułmanie - Tatarzy, ale także Arabowie, Czeczeńcy czy Turcy.

Jeśli chodzi o cały świat, to efektem jest przede wszystkim podtrzymanie tożsamości, zarówno chrześcijańskiej w świecie muzułmańskim, jak i tożsamości muzułmańskiej w świecie chrześcijańskim.

Oczywiście zdarzały się różne incydenty, ale bardzo rzadkie, które też papież próbował łagodzić. Tego podłoża i tego ziarna dialogu, żaden incydent w chwili obecnej nie może przerwać. To, co zdołał misją swoją poprowadzić Jan Paweł II, żaden incydent nie przerwie. Tego dialogu i tej wspólnej przyjaźni, wspólnego podejścia do praw człowieka, praw narodów i praw swoich kultur między chrześcijanami i muzułmanami.

PAP: Chcę też pana zapytać o znaczenie gestów w tych relacjach. Czy ma pan w pamięci jakieś gesty Jana Pawła II wobec społeczności muzułmańskiej, które zostały odebrane w sposób szczególny.

Mufti Miśkiewicz: Jan Paweł II, jako pierwszy papież, przekroczył próg meczetu, czyli świątyni muzułmańskiej. Stało się to w Damaszku w Syrii (w 2001 roku - przyp. PAP), w meczecie silnie związanym z kulturą i dziedzictwem muzułmańskim. To był gest niesamowity, który zaowocował dalej w dialogu szeroko pojętym.

PAP: Czy w skali polskiej takim gestem było nabożeństwo ekumeniczne w Drohiczynie w 1999 roku, z udziałem delegacji polskich muzułmanów z Muzułmańskiego Związku Religijnego w RP?

Mufti Miśkiewicz: Jeżeli chodzi o Polskę to tak, ale należy też wspomnieć pierwszą pielgrzymkę Jana Pawła II do ojczyzny, zaraz po wyborze na Tron Piotrowy. Chodzi o spotkanie papieża z imamem Aleksandrem Chaleckim, o czym mało kto wie. Wiadomo o nim ze zwierzeń imama Chaleckiego (zmarł pięć lat temu - PAP), miało miejsce w Pałacu Biskupim w Warszawie. Był to czas PRL, każdy bał się nagłaśniać tę sprawę, szczególnie że społeczność tatarska była bardzo małą społecznością.

Imam Chalecki wspomniał to spotkanie jako bardzo braterskie, ale też jako wymianę poglądów na rzecz dialogu. O tym, że w kraju pochodzenia papieża żyją muzułmanie, jak przeżyli tyle lat w Polsce.

Nigdy papież Jan Paweł II nie zapominał o nas. Myślę, że historia Tatarów polskich, którzy przeżyli tutaj 600 lat dała Janowi Pawłowi II "podłoże" do takiego dialogu międzyreligijnego. Że jednak w kraju jego pochodzenia są także muzułmanie, tyle lat mieszkali i mieszkają, mają swoje dziedzictwo, kulturę i umiejętnie wtopili się w polskie społeczeństwo, zachowując swoją religię.

Rozmawiał Robert Fiłończuk (PAP, oprac. kjs)

Zobacz też:
Beatyfikacja Jana Pawła II. Uroczystości, relacje, komentarze