Z Waldemarem Tomaszewskim rozmawia Lech Pilarski | Pobierz plik.O nowym parlamencie litewskim z Waldemarem Tomaszewskim rozmawia Lech Pilarski | Pobierz plik.Wystawa obrazów Andrzeja Strumiłły "Psalmy" w Wilnie. Z Aleksandrą Jackovskyte rozmawia Lech Pilarski | Pobierz plik.Z szefową Polskiego Studia Teatralnego Liliją Kiejzik rozmawia Lech Pilarski | Pobierz plik.Z Antonim Radczenką rozmawia Lech Pilarski | Pobierz plik.Henryk Danulewicz opowiada o twórczości Anny Krepsztul. Rozmawia Agnieszka Czarkowska | Pobierz plik.O historii pałacu Balińskich z Kazimierzem Karpiczem rozmawia Lech Pilarski | Pobierz plik.O renowacji pałacu Balińskich z Kazimierzem Karpiczem rozmawia Lech Pilarski | Pobierz plik.Po cmentarzu w Solecznikach oprowadza Regina Bućko. Relacja Agnieszki Czarkowskiej | Pobierz plik.O Uniwersytecie Trzeciego Wieku w Solecznikach i sytuacji Polaków mówi Antoni Jankowski. Rozmawia Agnieszka Czarkowska | Pobierz plik.Regina Bućko opowiada o zabytkowym pałacu Wagnerów. Relacja Agnieszki Czarkowskiej | Pobierz plik.Z merem rejonu solecznickiego Zdzisławem Palewiczem rozmawia Lech Pilarski | Pobierz plik.Częstym problemem przy wyświetlaniu playera jest używanie Adblocka.
Dłuższe dźwięki na niektórych wersjach przeglądarki Chrome są ucinane.
Po raz kolejny w związku z Narodowym Świętem Niepodległości dziennikarze Polskiego Radia Białystok odwiedzili Wileńszczyznę.
W niedzielę (13.11) od 9:00 do 19:00 na radiowej antenie opowiadamy, jak żyją Polacy w Wilnie i na Wileńszczyźnie - w Solecznikach, Jaszunach i Taboryszkach. Odwiedzamy dawną siedzibę Wagnerów, muzeum w nowo odrestaurowanym pałacu Balińskich, izbę pamięci malarki Anny Krepsztul. W Wilnie zaglądamy na wystawę Andrzeja Strumiłły w Centrum Tolerancji i III Międzynarodowy Polski Festiwal Monospektakli. O politycznych wyborach i problemach polskiej mniejszości opowie szef Akcji Wyborczej Polaków na Litwie Waldemar Tomaszewski.
Natomiast o 18:10 Agnieszka Czarkowska zaprasza na spacer po zapomnianym Cmentarzu Bernardyńskim na wileńskim Zarzeczu. Relacje z Wileńszczyzny po emisji na antenie radiowej są też dostępne w Internecie.
Obrazy Andrzeja Strumiłły w Wilnie
Do końca stycznia w Wilnie oglądać można w Centrum Tolerancji Muzeum Żydowskiego wystawę "Psalmy" - obrazy Andrzeja Strumiłły. Cykl ten powstał dla odbudowanej Białej Synagogi w Sejnach i jest poświęcony pamięci Żydów. Inspiracją były "Psalmy" w tłumaczeniu Czesława Miłosza.
Organizatorką i pomysłodawczynią ekspozycji jest Aleksandra Jackovskyte, znana scenografka i plastyczka z Wilna. Ponieważ ma nogę w gipsie, zaprosiła Lecha Pilarskiego do swojego mieszkania w jednej z wileńskich kamienic. Rozmowa poniżej.
Centrum Tolerancji Muzeum Żydowskiego im. Gaona w Wilnie mieści się przy ulicy Nowogródzkiej 10, niedaleko Ostrej Bramy.
Międzynarodowy Polski Festiwal Monospektakli
W Wilnie dobiega końca Międzynarodowy Polski Festiwal Monospektakli. Po raz trzeci pod hasłem "MONOwschód" zorganizowało go Polskie Studio Teatralne w Wilnie. W trakcie festiwalu publiczność mogła obejrzeć 7 spektakli. O idei festiwalu oraz o historii Polskiego Studia Teatralnego z jego szefową i reżyserem Liliją Kiejzik rozmawia Lech Pilarski.
W przyszłym roku w listopadzie odbędzie się festiwal spektakli wieloosobowych przygotowanych nie tylko przez polskie teatry polonijne.
Problemy rejonu solecznickiego
W Ejszyszkach niedawno spiłowano krzyż przed kościołem. Czy ten incydent to przejaw napiętych stosunków między Litwinami a mniejszościami na Litwie? Czy słabe drogi i niedoinwestowana infrastruktura w rejonie solecznickim to świadome działanie, aby osłabić gospodarczo i społecznie mniejszość polską? O tym i innych problemach z merem rejonu solecznickiego Zdzisławem Palewiczem rozmawia Lech Pilarski.
Zabytkowy pałac Wagnerów
Największą ozdobą architektoniczną Solecznik jest zabytkowy pałac Wagnerów. Hrabia Witold Wagner, kolejny z tego rodu właściciel majątku, zbudował go w 1880 roku. W ostatnich latach pałac odzyskuje część swojego dawnego blasku.
Dzieje pałacu Wagnerów w Solecznikach i losy jego właścicieli przybliżyła nam Regina Bućko, emerytowana nauczycielka fizyki, pasjonatka lokalnej historii.
Uniwersytet Trzeciego Wieku w Solecznikach
Antoni Jankowski z Solecznik - wieloletni nauczyciel, organizator polskiej oświaty na Litwie, dziś nadal aktywny społecznie - jest prezesem Polskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Solecznikach. Uniwersytet działa od 5 lat i skupia blisko 100 słuchaczy w całym rejonie solecznickim.
Jak zorganizować Uniwersytet Trzeciego Wieku w miasteczku, gdzie nie ma dostępu do szkół wyższych, pyta Agnieszka Czarkowska. O sytuacji Polaków w rejonie solecznickim opowiadał Antoni Jankowski.
Mickiewicz na Dziadach w Solecznikch
Swoistą kroniką Solecznik jest miejscowy cmentarz. Na nekropolii 2 listopada 1821 roku Adam Mickiewicz obserwował obrzęd Dziadów, który później przedstawił w słynnym dramacie. Dziś przypomina o tym głaz z pamiątkową tablicą. Dziwi fakt, że kościół parafialny w Solecznikach stoi przy cmentarzu, a nie w centrum miasteczka. O tych zawiłościach historycznych opowiada Regina Bućko.
Renowacja pałacu Balińskich w Jaszunach
Od roku można zwiedzać odrestaurowany pałac Balińskich w Jaszunach w rejonie solecznickim. Zamieszkany był przez tę rodzinę, a później przez spadkobierców do września 1939 roku. Po wojnie mieściła się w nim dyrekcja sowchozu. W czasach wolnej Litwy - od lat 90. - przez ponad 20 lat pałac był opuszczony i został rozgrabiony. Dopiero kilka lat temu samorząd rejonu solecznickiego rozpoczął renowację tego obiektu.
O pałacu z dyrektorem istniejącego tam muzeum Kazimierzem Karpiczem rozmawia Lech Pilarski.
O historii pałacu Balińskich
Bywali tam Słowacki czy Żeligowski, a mieszkali Balińscy i Śniadeccy. Odbywały się tam koncerty, spotykała się śmietanka towarzyska Wilna i okolic. O ciekawej historii pałacu z dyrektorem istniejącego tam muzeum Kazimierzem Karpiczem rozmawia Lech Pilarski.
Twórczość malarki Anna Krepsztul
Anna Krepsztul - ludowa malarka z Taboryszek w rejonie solecznickim. Zmarła 9 lat temu. Niemal natychmiast powstało w rodzinnej miejscowości muzeum zajmujące się spuścizną tej utalentowanej malarki. Anna Krepsztul była autorką około 3500 prac - większość znajduje się w zbiorach prywatnych oraz galeriach Europy i Ameryki Północnej, a także zdobi kościoły w Rostowie nad Donem, Witebsku na Białorusi oraz kanadyjskim Wilnie. Propagatorzy jej talentu chcą przybliżyć twórczość malarki szerszemu audytorium. Pozyskali fundusze na wydanie profesjonalnego albumu - monografii jej życia i twórczości. Czy jest szansa, aby Anna Krepsztul była znana nie tylko polskiej mniejszości na Litwie? Mówi o tym Henryk Danulewicz, wydawca albumu.
Rosyjskie wpływy
Kraje nadbałtyckie poddawane są silnej presji medialnej i kulturowej przez Rosję. Oddziałuje na te społeczeństwa atrakcyjnymi programami radiowymi i telewizyjnymi z bogatą ofertą kulturalną. Małe państwa - Estonia, Łotwa i Litwa - nie są w stanie zaproponować medialnej kontroferty. Na Litwie, gdzie np. mniejszość polska może odbierać jedynie Telewizję Polonia - nie ma innych programów polskich stacji. Czy uda się to zmienić? O tym z Antonim Radczenką, szefem portalu internetowego Radia znad Wilii, rozmawia Lech Pilarski.
Nowy parlament na Litwie
W poniedziałek (14.11) w Wilnie odbędzie się posiedzenie nowo wybranego parlamentu. Zasiądzie w nim 8 polskich posłów. Czy są szanse na rozwiązanie polskich spraw na Litwie? Czy rosnące kontrowersje wokół mniejszości narodowych na Litwie są tylko przykrywką dla narastających wewnętrznych problemów tego państwa? O tym z przewodniczącym Akcji Wyborczej Polaków na Litwie - Związku Chrześcijańskich Rodzin, europosłem Waldemarem Tomaszewskim rozmawia Lech Pilarski.
Zła sytuacja gospodarcza i kiepska infrastruktura
Rejony zamieszkane w większości przez Polaków są na Litwie bardzo zaniedbane gospodarczo i infrastrukturalnie. Dotyczy to szczególnie dróg, nie tylko lokalnych, ale i krajowe. Czy formowany właśnie nowy rząd może mieć w swoich planach poprawę tej sytuacji? Czy można wykorzystać do tego fundusze europejskie, aby np. do Jaszun i Solecznik dojechać niekoniecznie przez Wilno? Istnieją skróty o statusie drogi krajowej odchodzące od drogi A4 Druskienniki-Wilno. Są jednak tak wąskie, że dwa samochody osobowe nie mogą się minąć na asfaltowej nawierzchni. O tych sprawach z przewodniczącym Akcji Wyborczej Polaków na Litwie - Związku Chrześcijańskich Rodzin, europosłem Waldemarem Tomaszewskim rozmawia Lech Pilarski.
(acz/mak, zmj)
Obraz Bernarda Rolnickiego, kopia francuskiego obrazu "Młoda kobieta z lwem", który artysta miał namalować pod przymusem w pracowni działającej w getcie białostockim - trafił do Galerii im. Sleńdzińskich w Białymstoku. Historycy podkreślają ogromne znaczenie tego daru.
Jest pewien paradoks kinowy - kino familijne. Choć bije rekordy frekwencji i jest dla rodzin wzmacniaczem dobrych relacji, w oczach krytyków wciąż ląduje na marginesie.
Wystawa prowadzi od początków fotograficznej twórczości Andrzeja Jerzego Lecha do obecnie realizowanych projektów.
"Krystyno, uspokój się!", najnowsza powieść Sylwii Dec, to książka dla tych, którzy chcą się pośmiać, przestraszyć i wzruszyć.
Jak nowe technologie zmieniają współczesny teatr? Czy zamiast żywych ludzi na scenie zobaczymy wkrótce tylko maszyny?
"Black Rabbit" to wnikliwa, przejmująca opowieść o kryzysie współczesnej męskości uosabianej przez dwóch dojrzałych mężczyzn po czterdziestce, wciąż zachowujących się jak dzieci.
Dymitr Grozdew - artysta o wyjątkowym życiorysie i dorobku, Bułgar z urodzenia, ale związany z Białymstokiem tak bardzo, że wrósł w nasz podlaski klimat.
Co miejskiego przenosi warszawianka na podlaską nadbużańską wieś? Co odkryła tam podróżniczka i autorka książek Dorota Filipiak, że postanowiła tam zamieszkać?
Poetka, eseistka, dziennikarka i fotoreporterka od 1979 roku związana z Białymstokiem - Krystyna Konecka świętowała swoje 80. urodziny wydaniem książki "Konik na biegunach. 80 stron świata (autobiografia liryczna)".
Prowadzący:
Andrzej Bajguz
