Radio Białystok | Wiadomości | Prezydent: najwyższy przedstawiciel RP i strażnik przestrzegania konstytucji

Prezydent: najwyższy przedstawiciel RP i strażnik przestrzegania konstytucji

12.07.2020, 10:06, akt. 10:10

Najwyższy przedstawiciel RP, gwarant ciągłości władzy państwowej, strażnik przestrzegania konstytucji, a także zwierzchnik Sił Zbrojnych - tak rolę prezydenta opisuje Konstytucja RP. Prezydent dysponuje m.in. prawem weta i inicjatywą ustawodawczą, powołuje premiera, mianuje ambasadorów.

źródło: stock.adobe.com
źródło: stock.adobe.com

Zgodnie z konstytucją prezydent jest najwyższym przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej i gwarantem ciągłości władzy państwowej, czuwa nad przestrzeganiem konstytucji; stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium. Wybierany jest przez naród w wyborach powszechnych na pięcioletnią kadencję.

Prezydent reprezentuje państwo w stosunkach zewnętrznych: ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe; mianuje i odwołuje ambasadorów RP w innych państwach i przy organizacjach międzynarodowych; przyjmuje listy uwierzytelniające i odwołujące ambasadorów państw obcych w naszym kraju. Konstytucja zobowiązuje przy tym prezydenta do współdziałania z rządem w zakresie polityki zagranicznej.

Prezydent jest zwierzchnikiem Sił Zbrojnych RP - w czasie pokoju sprawuje to zwierzchnictwo za pośrednictwem ministra obrony narodowej. Mianuje szefa Sztabu Generalnego i dowódców rodzajów Sił Zbrojnych. W czasie wojny natomiast, na wniosek premiera, mianuje i odwołuje także Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych.

W razie bezpośredniego, zewnętrznego zagrożenia państwa, również na wniosek szefa rządu, prezydent zarządza powszechną lub częściową mobilizację i użycie sił zbrojnych do obrony kraju. W sytuacji takiego zagrożenia, zbrojnej napaści na terytorium RP lub gdy z umowy międzynarodowej wynika zobowiązanie do wspólnej obrony przeciwko agresji, prezydent na wniosek Rady Ministrów może wprowadzić stan wojenny na części lub całym terytorium państwa. Jeżeli w czasie stanu wojennego Sejm nie może zebrać się na posiedzenie, prezydent, na wniosek rządu, wydaje rozporządzenia z mocą ustawy.

Prezydent ma ponadto prawo wprowadzenia, na wniosek Rady Ministrów, stanu wyjątkowego na części albo na całym terytorium państwa w sytuacji zagrożenia konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego.

Prezydent desygnuje i powołuje Prezesa Rady Ministrów i na wniosek premiera - członków Rady Ministrów. Przyjmuje także dymisję rządu oraz odwołuje tych członków Rady Ministrów, którym Sejm udzielił wotum nieufności.

Prezydent zarządza wybory do Sejmu i Senatu, zwołuje pierwsze posiedzenie nowo wybranych Sejmu i Senatu; może także postanowić o skróceniu kadencji Sejmu. Dotyczy to sytuacji, kiedy w ciągu 4 miesięcy od dnia przedłożenia Sejmowi projektu ustawy budżetowej nie zostanie ona przedstawiona prezydentowi do podpisu, a także w razie nieudzielenia w trzecim kroku konstytucyjnym wotum zaufania Radzie Ministrów.

Prezydent podpisuje uchwalone przez Sejm ustawy, przy czym ma również prawo weta (Sejm może je odrzucić większością 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów), a także prawo skierowania wniosku do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności z konstytucją uchwalonej ustawy. Jeśli uczyni to przed złożeniem podpisu, wówczas ustawa nie wchodzi w życie, dopóki TK nie wyda orzeczenia w tej sprawie. Prezydent może też zwrócić się do TK o zbadanie zgodności z konstytucją umowy międzynarodowej przed jej ratyfikacją. Prezydent ma także inicjatywę ustawodawczą.

Prezydent posiada też prawo inicjatywy ustawodawczej. Ma prawo także zwracać się z orędziem do Sejmu, do Senatu lub do Zgromadzenia Narodowego.

W sprawach szczególnej wagi prezydent może zwołać Radę Gabinetową, którą tworzy Rada Ministrów obradująca pod przewodnictwem prezydenta.

Prezydent powołuje: pierwszego prezesa Sądu Najwyższego; prezesa i wiceprezesa Trybunału Konstytucyjnego; prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego; prezesów Sądu Najwyższego oraz wiceprezesów Naczelnego Sądu Administracyjnego; członków Rady Polityki Pieniężnej; Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Do uprawnień prezydenckich należy ponadto powoływanie i odwoływanie członków Rady Bezpieczeństwa Narodowego. Prezydent występuje do Sejmu z wnioskiem o powołanie szefa NBP.

Do kompetencji prezydenta należy ponadto: nadawanie obywatelstwa polskiego i wyrażanie zgody na jego zrzeczenie się; nadawanie orderów i odznaczeń; stosowanie prawa łaski. Prezydent powołuje sędziów; nadaje też, na wniosek szefa MON, pierwszy stopień oficerski i stopnie generalskie. (PA

źródło: PAP | red: mak

PRB
Aplikacja Polskiego Radia Białystok dla telefonów z iOS

PRB
Aplikacja Polskiego Radia Białystok dla telefonów z Androidem

Przeczytaj, zanim skomentujesz

ZOBACZ TEŻ:


Polacy wybierają prezydenta - druga tura wyborów

12.07.2020, 00:01

W niedzielę o godz. 7 rano rozpoczęło się głosowanie w II turze wyborów prezydenckich. Zmierzą się w niej Andrzej Duda i Rafał Trzaskowski. Do zakończenia głosowania o godz. 21 trwa cisza wyborcza.


Poczta Polska: pakiet wyborczy w dniu głosowania można odnieść do komisji wyborczej

11.07.2020, 11:45

Osoby głosujące korespondencyjnie, które nie wrzuciły pakietu do skrzynki pocztowej, w niedzielę mogą go odnieść do właściwej komisji wyborczej - przypomina w sobotę na Twitterze Poczta Polska.


W II turze wyborów pierwszeństwo dla wybranych grup; nadal rygor sanitarny

11.07.2020, 09:37

W II turze wyborów prezydenckich - w najbliższą niedzielę - wprowadzono pierwszeństwo w głosowaniu dla osób powyżej 60 lat, niepełnosprawnych, z dzieckiem poniżej 3 lat oraz kobiet w ciąży. Zasady sanitarne pozostają niezmienione.


Przed nami druga tura wyborów prezydenckich - woj. podlaskie w liczbach

11.07.2020, 07:24

Ilu wyborców będzie mogło oddać głos w Podlaskiem i jaka była frekwencja w I turze? Przed drugą turą wyborów prezydenckich przybliżamy te dane. Głosowanie odbędzie się w niedzielę (12.07). Lokale wyborcze czynne będą od godz. 7:00 do 21:00.


Możliwe, że oficjalne wyniki wyborów poznamy w poniedziałek wieczorem

10.07.2020, 19:47

Wyniki drugiej tury wyników prezydenckich możemy poznać wcześniej niż wyniki pierwszej tury. Przewodniczący PKW Sylwester Marciniak ma nadzieję, że najpóźniej wyniki zostaną ogłoszone we wtorek o godzinie 23:00.





ZNAJDŹ NAS


















źródło: www.radio.bialystok.pl

Białystok FM 99,4 Łomża FM 87,9 Suwałki FM 98,6 Siemiatycze FM 104,1 Białowieża FM 89,4 178,352 MHz (k.5C) DAB+

Copyright © Polskie Radio Białystok