Naukowcy chcą utrwalić gwarę Suwalszczyzny

Rozniecić czy rozpalić ogień pod kuchnią – m.in. o to pytają dialektolodzy i językoznawcy z kraju mieszkańców Suwalszczyzny. Naukowcy rozmawiają z najstarszymi mieszkańcami regionu, żeby poznać tutejszą gwarę, kulturę, obyczaje i pieśni. Chcą ocalić od zapomnienia słowa i zwroty, których dziś już często nawet nie rozumiemy.

"Uciekają nam słowa i już ich nie odzyskamy" - mówi językoznawca prof. Barbara Falińska. Jak dodaje - to właśnie gwara dała początek językowi literackiemu, którego używamy na co dzień i którego też uczymy się w szkole. Gwarę z kolei przekazuję się z pokolenia na pokolenie ustnie i, jak zauważają mieszkańcy Przerośli, coraz mniej młodych osób się tym interesuje i pragnie ją przekazywać dalej.

Dlatego grupa naukowców, językoznawców i dialektologów prowadzi pracę nad utrwaleniem i opracowaniem gwary. W tym roku badają Suwalszczyznę. Spędzą w tym regionie 2 tygodnie. Odwiedzają mniejsze i większe miejscowości spotykając się z najstarszymi mieszkańcami tych terenów. Nagrywają rozmowy z nimi o dawnych zwyczajach, o słowach, języku, nagrywają też pieśni ludowe.

Jak mówi prof. Barbara Falińska - następne pokolenia będą wdzięczne za to, że badania ocalą od zapomnienia tę kulturę i zwroty. Jak twierdzi – to, co zostało w pamięci najstarszych ludzi, jest rzeczą bezcenną.

Dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Przerośli - Jarosław Rynkiewicz - dodaje, że młode pokolenie nie rozumie już mowy ojców i dziadków. Sam też stara się zachować dawną kulturę. Z Przerośli właśnie pochodzi słynny zespół "Przeroślaki", który śpiewa pieśni, przyśpiewki ludowe i biesiadne. Jarosław Rynkiewicz, członek zespołu, stworzył też przy GOK-u Galerię "Jestem", w której zgromadził dawne przedmioty codziennego użytku.

W galerii znajduje się alkierz, czyli izba, którą wyposażono w oryginalne meble, obrazy, chodniki z dawnych czasów. W ośrodku można oglądać wystawę zdjęć "Przerośl z lamusa", na którą zgromadził ponad 1300 fotografii dawnej Przerośli.

W badaniach gwaroznawczych na Suwalszczyźnie bierze udział ponad 20 pracowników naukowych uczelni z całego kraju. Codziennie też, od 17:00 do 20:00 w Wyższej Szkole Suwalsko–Mazurskiej odbywać się będą otwarte dla wszystkich zainteresowanych gwarą Suwalszczyzny konferencje.

Przed rokiem podobne badania odbywały się na Augustowczyźnie. (kjs, mCzar)


Zobacz też:
Śliedzikują i świętują. Dzień Śledzia w Strękowej Górze