Radio Białystok | Wiadomości | 79. rocznica zagłady tykocińskich Żydów [zdjęcia]

79. rocznica zagłady tykocińskich Żydów [zdjęcia]

autor: Edyta Wołosik

25.08.2020, 15:24, akt. 16:57

"To świadectwo naszej pamięci" - takie słowa można było usłyszeć w lesie w Łopuchowie koło Tykocina. Są tam zbiorowe mogiły, ze szczątkami ofiar zagłady sprzed 79 lat.

79. rocznica zagłady tykocińskich Żydów, fot. Sylwia Krassowska
79. rocznica zagłady tykocińskich Żydów, fot. Sylwia Krassowska


0:00
0:00
79. rocznica zagłady tykocińskich Żydów - relacja Edyty Wołosik | Pobierz plik.


Problemy z odsłuchem?

Częstym problemem przy wyświetlaniu playera jest używanie Adblocka.
Dłuższe dźwięki na niektórych wersjach przeglądarki Chrome są ucinane.

W Lesie Łopuchowskim k. Tykocina uczczono we wtorek ok. 2,5 tys. tykocińskich Żydów, zamordowanych tam przez Niemców 79 lat temu. W miejscu straceń są zbiorowe mogiły, gdzie spoczywają szczątki ofiar. Po okolicznościowych wystąpieniach i modlitwie złożono kwiaty.

W lesie w Łopuchowie zlokalizowane są groby Żydów, którzy zginęli 25 i 26 sierpnia 1941 roku. "Tu spoczywają ofiary, które zostały wymordowane przez hitlerowców, ponieważ były wyznania mojżeszowego" - głosi napis na jednym z obelisków w tym miejscu.

Kwiaty przy grobach złożyli tam we wtorek m.in. przedstawiciele władz samorządowych i państwowych, IPN, muzeum w Tykocinie, które jest oddziałem Muzeum Podlaskiego w Białymstoku oraz Muzeum Getta Warszawskiego.

W tym roku - w związku z ograniczeniami związanymi z pandemią koronawirusa - nie było grup młodzieży z Izraela. Takie zorganizowane grupy przyjeżdżają do Tykocina od wielu lat, w ramach programów edukacyjnych realizowanych przez izraelski system oświatowy.

"Ta cisza aż przeraża, trudno sobie wyobrazić, co działo się tutaj 79 lat temu. Tu spoczywają ofiary, które zostały wymordowane przez hitlerowców, ponieważ były wyznania mojżeszowego. I tylko dlatego" - mówił o miejscu pamięci w Lesie Łopuchowskim burmistrz Tykocina Mariusz Dudziński. "To nie powinno było się nigdy wydarzyć. To co jesteśmy winni tym osobom, które zostały tu rozstrzelane i pogrzebane, to przede wszystkim pamięć i szacunek" - podkreślał, przypominając kilkusetletnią, żydowską historię Tykocina.

Członek zarządu województwa podlaskiego Marek Malinowski podkreślał, że to wydarzenie było jednym z wielu tragicznych przykładów Holocaustu, który dotknął również społeczność żydowską z terenów przedwojennego województwa białostockiego. 

"Ludobójstwo na narodzie żydowskim zasługuje na najwyższe potępienie. Nie było, nie ma, i nie będzie żadnego usprawiedliwienia dla tych zbrodniczych czynów, mających swoje źródło w ideologii nazistowskiej" - mówił.

Proboszcz miejscowej katolickiej parafii ks. Jarosław Stefaniak nawiązał do historii miasteczka. 

"My jesteśmy po to, by podtrzymać światło pięknej historii, wielu wieków" - mówił duchowny; przypomniał, że za dwa lata minie 500 lat od założenia pierwszej gminy żydowskiej w Tykocinie. "Przez wiele wieków pod tym niebem było miejsce dla Żydów, katolików, prawosławnych, protestantów, muzułmanów - nie było tego, co świat dzisiaj przeżywa" - dodał.

Podkreślił, że w dzisiejszym świecie nie może być miejsca dla nienawiści. "Względem kogokolwiek. I starajmy się, aby takie światło rozbłysło nie tylko nad naszym miasteczkiem, ale nad Polską i światem, który tego światła bardzo potrzebuje, a my możemy je do świata zanieść" - mówił do uczestników uroczystości.

Gmina żydowska istniała w Tykocinie od 1522 r. W XVII i XVIII wieku była jednym z najważniejszych skupisk Żydów na Podlasiu. Przed II wojną światową społeczność żydowska Tykocina liczyła około 2 tys. osób, co stanowiło wówczas ok. połowy ludności miasteczka. Gmina przestała istnieć po tragedii w Lesie Łopuchowskim.

24 sierpnia 1941 r. Niemcy wydali zarządzenie, by Żydzi z Tykocina następnego dnia rano zebrali się na rynku. Całą noc starszyzna gminy naradzała się, co zrobić w tej sytuacji. Doszła do wniosku, że trzeba jednak poddać się zarządzeniu.

Rano 25 sierpnia do Tykocina przyjechało specjalne komando niemieckie. Rynek został otoczony, a hitlerowcy przeprowadzili selekcję zebranych tam osób. Kobiety i dzieci zostały od razu wywiezione ciężarówkami w kierunku wsi Łopuchowo, a mężczyzn ustawiono w kolumnę i popędzono piechotą do miejscowości Zawady. Dopiero tam zostali załadowani na ciężarówki i wywiezieni do lasu.

Według relacji nielicznych osób, którym udało się przeżyć, od serii z karabinów maszynowych pierwszego dnia zginęło 1,7 tys. osób, część wrzucono do dołów żywcem. Następnego dnia Niemcy przeprowadzili rewizje w domach Żydów w Tykocinie. Zamordowano - w taki sam sposób, jak pierwszego dnia - ok. 700 osób, które również zostały zasypane w dołach. Do kopania dołów i ich zasypywania zmuszona została okoliczna ludność.

Nazwiska pomordowanych przez hitlerowców są odnotowane w specjalnej książce. Jest tam lista członków 503 rodzin. Od śmierci, uciekając wcześniej z miasteczka, uratowało się ok. 150 osób, wojnę przeżyło 21.

źródło: PAP | red: sk, mak


PRB
Aplikacja Polskiego Radia Białystok dla telefonów z iOS

PRB
Aplikacja Polskiego Radia Białystok dla telefonów z Androidem

Przeczytaj, zanim skomentujesz

ZOBACZ TEŻ:


Spacer historyczny śladami białostockich Żydów

14.08.2020, 19:58

Szkoła Tarbut, cmentarz rabinacki, synagoga Piaskower czy dawne Chanajki – to kilka miejsc w centrum Białegostoku, które przed laty tętniły kulturą żydowską.


W Jedwabnem obchody 79. rocznicy mordu Żydów

10.07.2020, 13:48

W Jedwabnem odbyły się w piątek (10.07) modlitwy w 79. rocznicę mordu Żydów w tej miejscowości. Zbrodni według ustaleń IPN dokonali Polacy z inspiracji Niemców.


79. rocznica spalenia Wielkiej Synagogi w Białymstoku [zdjęcia]

27.06.2020, 07:06

W Białymstoku upamiętniono w sobotę ofiary spalenia przez Niemców 79 lat temu Wielkiej Synagogi. Przy pomniku przypominającym o tej tragedii składano wieńce i zapalono znicze. Na skwerze obok odsłonięto instalację artystyczną - rzeźbę Żyda samotnie siedzącego na ławce.


Centrum Trzech Kultur w Suchowoli poleca wystawę zdjęć 'Mezuza - pamięć - tożsamość'

23.06.2020, 14:07

"Mezuza - pamięć - tożsamość" - to pierwsza wystawa, którą można oglądać w Centrum Trzech Kultur w Suchowoli, po złagodzeniu obostrzeń związanych z pandemią.


Uroczystości upamiętniające Polaków, którzy oddali życie ratując Żydów

7.06.2020, 07:37

W audycji relacja ze Sterdyni z uroczystości upamiętniającej Polaków, którzy swoje życie oddali ratując Żydów w czasie II Wojny Światowej.





ZNAJDŹ NAS





La Venders - koncert live w Polskim Radiu Białystok
Abp Edward Ozorowski, fot. Joanna Szubzda
WAŻNE!
12.10.2024, 10:06, akt. 11:51

Zmarł abp senior Edward Ozorowski
















źródło: www.radio.bialystok.pl

Białystok FM 99,4 Łomża FM 87,9 Suwałki FM 98,6 Siemiatycze FM 104,1 Białowieża FM 89,4 178,352 MHz (k.5C) DAB+

Copyright © Polskie Radio Białystok