Centrum Sztuki i Nauki o Drewnie jednak w Hajnówce. Rusza projekt Xylopolis

Xylopolis - Centrum Sztuki i Nauki o Drewnie - zostało powołane pod koniec lutego 2023 r. Zgodnie z założeniami centrum ma się zajmować tematyką drewna: od nauki i biznesu po historię, edukację, kulturę. Placówka ma być wzorowana na Centrum Nauki Kopernik czy innych tematycznych centrach naukowych; ma służyć rozwojowi regionu i turystyki.

Hajnówka daje grunt pod inwestycję

Pod koniec maja 2025 roku zarząd województwa zdecydował, by instytucję zbudować w Hajnówce. Dwie działki o łącznej powierzchni blisko 7 ha w formie darowizny przekazało miasto Hajnówka na rzecz Xylopolis. Grunty znajdują się na wyjeździe z Hajnówki w stronę Białowieży. Akt notarialny w sprawie przekazania działek podpisał burmistrz Hajnówki Ireneusz Kiendyś i nowo powołany dyrektor Xylopolis Piotr Glinka.

100 mln zł i nowa koncepcja

Jak podał urząd, centrum ma powstać do 2029 roku, a planowany koszt inwestycji to ok. 100 mln zł, z czego 40 mln ma pochodzić z Funduszy Europejskich dla Podlaskiego.

Interaktywne wystawy i przestrzeń do kontemplacji

 W obiekcie znajdą się nowoczesne, interaktywne wystawy, instalacje artystyczne, przestrzenie warsztatowe, miejsca do odpoczynku i kontemplacji natury, organizowane będą także wydarzenia edukacyjne i naukowe. A w centrum wszystkich tych działań będzie drewno - poinformowała Barbara Likowska-Matys z podlaskiego urzędu marszałkowskiego.

Xylopolis będzie zlokalizowane w rejonie Puszczy Białowieskiej. Trwają prace nad planem zarządzania puszczą jako obiektem światowego dziedzictwa UNESCO. 

My oczywiście bardzo to wspieramy, czyli muzeum historii drewna w Hajnówce. Ono ma szanse powstać, są środki zabezpieczone w województwie. Będzie wsparcie - jeśli będzie projekt - z naszej strony - powiedział w czwartek na sejmowej komisji ochrony środowiska poświęconej Puszczy Białowieskiej wiceminister klimatu i środowiska Mikołaj Dorożała.

Władze województwa zapowiadały w maju, że ma powstać nowa koncepcja architektoniczna Xylopolis w Hajnówce, ma być ogłoszony konkurs.

Zmiana lokalizacji, ale nie celu

Pierwotnie idea Xylopolis pojawiła się kilka lat temu, gdy Podlaskie - z różnymi instytucjami i Ministerstwem Klimatu i Środowiska - przygotowało pod takim hasłem, w 2021 r., w polskim pawilonie ekspozycję na światową wystawę EXPO w Dubaju. Pomysłodawcą idei powołania centrum o drewnie była Fundacja Unitalent przy firmie Unibep SA z Bielska Podlaskiego.

Wstępnie zakładano, że siedziba Xylopolis będzie wybudowana w sąsiedztwie Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej pod Białymstokiem. Była gotowa już koncepcja architektoniczna. Jednak nowe władze województwa podlaskiego zaczęły w ubiegłym roku dyskusję o tym, czy takie centrum o drewnie ma w ogóle powstać, i w jakim kształcie. Z przygotowanych analiz wynikało, że koszt inwestycji jest niedoszacowany, zarzucano też, że źle wybrano lokalizację.

Wśród propozycji, jakie wówczas padły, była całkowita rezygnacja z budowy Xylopolis lub też przeniesienie jej w inne miejsce. Pojawił się pomysł, by było to miejsce w pobliżu Puszczy Białowieskiej. Ostatecznie zdecydowano, by wybudować centrum w Hajnówce. Jak wyjaśniał wówczas marszałek województwa podlaskiego Łukasz Prokorym, to naturalne miejsce dla centrum o drewnie, by znajdowało się w mieście położonym w sąsiedztwie Puszczy Białowieskiej i było atrakcją dla turystów odwiedzających ten teren.

źródło: PAP | red: gl