Marsz, odsłonięcie pomnika czy zbiórka krwi - w Podlaskiem oddali hołd Żołnierzom Wyklętym [zdjęcia]

Marsz i odsłonięcie pomnika w Białymstoku

W Białegostoku przeszedł marsz upamiętniający bohaterów niepodległościowego podziemia. Trasa była podobna jak w roku ubiegłym.

- Ruszamy z Rynku Kościuszki, spod pomnika Józefa Piłsudskiego. Następnie przejdziemy ulicą Mickiewicza w kierunku galerii Alfa i dalej ulicą Świętojańską, do cmentarza wojskowego przy ulicy 11 listopada - mówił Bartosz Sokołowski.

Przygotowano również projekcję filmową związaną z Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych. 10 marca o 17:00 w kinie TON odbędzie się pokaz filmu "Podwójnie wyklęty", połączony ze spotkaniem z autorką obrazu Ewą Szakalicką. Wstęp wolny.

Odsłonięcie pomnika "Inki"

Choć pomnik Danuty Siedzikówny "Inki" jest w przestrzeni publicznej Białegostoku od kilkunastu tygodni, to dopiero teraz go poświęcono i odsłonięto. Nieprzypadkowo stało się to 1 marca, czyli w Narodowym Dniu Pamięci "Żołnierzy Wyklętych".

To jeden z projektów budżetu obywatelskiego z 2016 roku i tym bardziej dziwić może fakt, że uroczystość przebiegała w złej atmosferze.

W Narodowym Dniu Pamięci "Żołnierzy Wyklętych" w #Białystok uroczyście odsłonięto pomnik poświęcony bohaterskiej sanitariuszce Danucie Siedzikównie „Ince”. Pomnik,który znajduje się w Parku Planty powstał dzięki realizacji jednego z projekt. #BudżetObywatelski 2016. @TTruskolaski
pic.twitter.com/f4plOc9O95

— Wschodzący Białystok (@WBialystok) 1 marca 2018

Jak można przeczytać na oficjalnej stronie Urzędu Miejskiego: Pierwszego marca obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci "Żołnierzy Wyklętych". Tego dnia w Białymstoku, na Plantach, odsłonięty zostanie pomnik poświęcony Danucie Siedzikównie "Ince". Wszystkich, którzy zechcą wziąć udział w tej uroczystości, prezydent Białegostoku zaprasza na godz. 18.00.

Z zaproszenia skorzystało kilkadziesiąt osób, które w bardzo mroźny wieczór specjalnie przyszły na Planty. Odsłonięcie pomnika musiały jednak obserwować zza barierek, ustawionych kilkanaście metrów od pomnika. Wielu z nich nie rozumiało tej sytuacji. Co więcej na teren uroczystości nie wpuszczono też rodziców Katarzyny Panasewicz - pomysłodawczyni tej inicjatywy, która złożyła wniosek i zbierała, m.in. z rodzicami podpisy, by doprowadzić do realizacji.

Teren został wygrodzony tak, jak dzieje się to podczas wielu innych uroczystości, aby osoby, które uczestniczą w ceremoniale mogły spokojnie się poruszać, uroczystość odbywała się z udziałem wojska, chodziło o zachowanie godnego charakteru i o porządek; jeśli chodzi o niewpuszczenie rodziców pomysłodawczyni tego pomnika, to jeśli taka sytuacja miała miejsce, to trzeba ją wyjaśnić - tłumaczy rzecznik prezydenta Białegostoku Urszula Mirończuk.

"Inka" była sanitariuszką 4. szwadronu odtworzonej na Białostocczyźnie 5. Wileńskiej Brygady AK. W czerwcu 1945 r. została aresztowana przez NKWD-UB za współpracę z antykomunistycznym podziemiem. Z konwoju uwolnił ją patrol AK. Ponownie działała jako sanitariuszka i łączniczka. Po aresztowaniu w 1946 r. trafiła do więzienia w Gdańsku. Wojskowy Sąd Rejonowy skazał ją na karę śmierci, którą wykonano 28 sierpnia 1946 r.

"Obława" w Teatrze Dramatycznym

W Teatrze Dramatycznym odbył się panel poświęcony tematowi obławy augustowskiej. Uczestniczyli w nim reprezentanci zamordowanych ofiar, historycy oraz aktorzy i twórcy sztuki "Obława". O 18:00 teatralną adaptację niewydanej jeszcze książki Adama Białousa "Śmierć przyszła w lipcu" można było obejrzeć po raz pierwszy na teatralnej scenie. Pierwsi widzowie przyjęli temat niewyjaśnionej śmierci 600 osób ze wzruszeniem. Obława augustowska nazywana jest "małym Katyniem", m.in. z powodu skali, przymusu milczenia o niej przez okres PRL i wciąż niewyjaśnionych okoliczności.

Wieczór poświęcony pamięci żołnierzom wyklętym zakończy występ zespołu "21 gram". To białostocka grupa promująca kulturę chrześcijańską. W trakcie występu grupa wykonała utwory upamiętniające bohaterstwo Żołnierzy Wyklętych wzbogacone twórczością z codziennego repertuaru.

Akcja "SpoKREWnieni służbą"

"SpoKREWnieni służbą" - to akcja związana z przypadającym 1 marca Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Jak mówi Bohdan Paszkowski: "tak, jak żołnierze wyklęci przelewali krew za naszą niepodległość, suwerenność, tak teraz, spłacając ten dług, ale biorąc pod uwagę również potrzeby w zakresie krwiodawstwa, będziemy oddawać krew, aby ratować życie i zdrowie potrzebujących".

Tegoroczna edycja potrwa do końca marca. Krew oddawać będzie można w centrach krwiodawstwa i podczas wyjazdowych akcji ambulansów. W poprzednim roku w całym kraju zebrano 3 800 litrów krwi.

Sympozjum naukowe "Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci" 

Dalszą częścią uroczystości Narodowego Dnia Pamięci "Żołnierzy Wyklętych", współorganizowanych przez IPN w siedzibie oddziału, było sympozjum naukowe zatytułowane: "Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci", które rozpoczęło się o godz. 14:00. Podczas sympozjum pracownicy Instytutu zaprezentowali swoje ustalenia badawcze dotyczące tematyki "Żołnierzy Wyklętych". 

Gośćmi sympozjum byli m.in.: Wojewoda Podlaski Bohdan Paszkowski, Konsul RP w Grodnie dr Jarosław Książek z małżonką, Jerzy Rybnik w latach osiemdziesiątych wiceprzewodniczący ZR Białystok NSZZ "Solidarność", Stanisława Korolkiewicz, Krzysztof Nowakowski i Janusz Purwin z Klubu Więzionych Internowanych i Represjonowanych w Białymstoku, mjr Michał Mazurczyk reprezentujący dowódcę 1. Podlaskiej Brygady Obrony Terytorialnej płk. Sławomira Kocanowskiego, przedstawiciel Uniwersytetu w Białymstoku prof. Kazimierz Trzęsicki oraz Dyrektor NBP Krzysztof Ryczko.

Łomża

Biogramy żołnierzy podziemia niepodległościowego były w czwartek (1.03) prezentowane w Centrum Aktywności Turystycznej i Kulturalnej "Domek Pastora" w Łomży. Między 8:00 a 16:00 przewidziano także projekcję filmów. 

W samo południe władze miejskie oraz dowództwo 13. Batalionu Lekkiej Piechoty 1. Podlaskiej Brygady Terytorialnej złożyły kwiaty pod pomnikiem poświęconym Pamięci Bohaterów Walk o Wolność i Niepodległość Polski w latach 1939-1956, zlokalizowanym przy Szosie Zambrowskiej.

Ponadto o 18:00 w Katedrze Łomżyńskiej odprawiona została msza św. w intencji "Żołnierzy Wyklętych", a tuż po niej środowiska narodowe i patriotyczne wzięły udział w V Łomżyńskim Marszu Pamięci. Organizatorem marszu był łomżyński oddział ONR, a na trasie przewidziano zapalanie zniczy pod pomnikami żołnierzy AK i Narodowych Sił Zbrojnych.

Suwałki - oddając krew, oddadzą hołd Żołnierzom Wyklętym

Członkowie Grupy Rekonstrukcji Historycznej ”Garnizon Suwałki” w Dniu Żołnierzy Wyklętych o 9:00 w strojach partyzantów honorowo oddali krew, a potem zapalili znicze i wystawili wartę przed tablicą upamiętniająca ofiary zbrodni komunistycznych na budynku byłej siedziby Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Suwałkach.

O 17:00 w Muzeum Okręgowym w Suwałkach zorganizowano także spotkanie z Bartłomiejem Rychlewskim autorem książki "Po dolinach i po wzgórzach… Monografia oddziału Jana Sadowskiego i Piotra Burdyna 1949–1952", znawcą tematyki związanej z powojennym podziemiem niepodległościowym.

W Suwałkach odbył się także apel pamięci i salwa honorowa pod pomnikiem 41. Pułku Piechoty Armii Krajowej przy ulicy Sejneńskiej, a także słowo historyczne Jarosława Schabieńskiego "Dziewczyny Obławy Augustowskiej".

Marsz Pamięci przejdzie także ulicami Sokółki

Mieszkańcy Sokółki wyruszyli spod kościoła pw. św. Antoniego, gdzie wcześniej - o 17:00 została odprawiona msza święta w intencji Żołnierzy Wyklętych, po niej widowisko słowno-muzyczne.

Następnie zebrani złożyli kwiaty przy pomniku AK. I udali się w kierunku dawnej siedziby Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Sokółce (przy ul. Dąbrowskiego). 

Nowe Piekuty

Zaciągnięciem warty honorowej przed pomnikiem Żołnierzy AK rozpoczęły się o 10:15 gminne obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych w Nowych Piekutach.

Po odśpiewaniu hymnu, modlitwie i apelu poległych pod pomnikiem złożone zostały wieńce i zapalone znicze. Popołudniowa część obchodów odbyła się w Gminnym Ośrodku Kultury. Rozpoczął ją rys historyczny o Żołnierzach Wyklętych, a po prezentacji umundurowania i uzbrojenia żołnierzy AK, zaprezentowany został film Konrada Łęckiego "Wyklęty".

źródło: IPN | red: maj, zmj, sk