Wybrano stu białostoczan na stulecie odzyskania przez miasto niepodległości

Niemiecka okupacja Białegostoku zakończyła się 19 lutego 1919 roku

Choć Polska odzyskała niepodległość 11 listopada 1918 roku, to niemiecka okupacja Białegostoku zakończyła się trzy miesiące później - 19 lutego 1919 roku. Wtedy - jak przypominają historycy - z miasta odjechał ostatni pociąg z niemieckim wojskiem ewakuującym się do Prus Wschodnich, a na ulicach pojawili pierwsi polscy żołnierze. Dlatego tę datę przyjmuje się za symboliczny dzień "odzyskania niepodległości" przez Białystok.

Obchody setnej rocznicy tych wydarzeń będą kilkudniowe. Główna uroczystość odbędzie się 19 lutego w południe przy pomniku marszałka Józefa Piłsudskiego w centrum miasta. Wieczorem podczas uroczystego koncertu w Operze i Filharmonii Podlaskiej zostaną zaprezentowane nazwiska białostoczan stulecia.

Chodzi o osoby, które w latach 1919-2019, swoją postawą i dokonaniami miały największy wpływ na miasto i jego rozwój - poinformował magistrat. Nad listą nominowanych pracowała kapituła składająca się z historyków, pracowników naukowych białostockich uczelni, dziennikarzy, przedstawicieli świata kultury, sportu, środowiska organizacji pozarządowych, przedstawicieli kościoła katolickiego i prawosławnego oraz przedsiębiorców.

- Posiedzeniom towarzyszyła żywiołowa dyskusja, bo - jak się okazało - niełatwo wybrać "tylko" setkę. Białystok może poszczycić się znacznie większą liczbą osób zasłużonych, dzięki którym możemy być dumni z miasta - powiedział zastępca prezydenta Białegostoku Przemysław Tuchliński, który przewodniczył pracom kapituły.

Ostatecznie na liście znalazły się osoby pochodzące z Białegostoku, które zapisały się w historii z racji dokonań w różnych dziedzinach (medycyna, sztuka, kultura, gospodarka, sport, polityka itp.). Są na niej również te, które podkreślały lub podkreślają swoje związki z miastem, pracowały lub pracują na rzecz miasta i mieszkańców, a ich działalność ma również znaczenie dla Polski, czy nawet świata.

Cała lista będzie znana 19 lutego

Cała lista będzie znana 19 lutego. Już wiadomo, że znaleźli się na niej m.in. patroni obecnego roku w mieście: prezydent Białegostoku w latach 1934-39 Seweryn Nowakowski, ostatni prezydenta RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski i pierwszy prezes rady miasta z okresu międzywojennego Feliks Filipowicz.

Są na niej również m.in. Jakub Szapiro - dziennikarz, kontynuator myśli twórcy esperanto Ludwika Zamenhofa, Mordechaj Tenenbaum – przywódca powstania w białostockim getcie w 1943 roku, arcybiskup Edward Kisiel – pierwszy biskup diecezji białostockiej czy zwierzchnik Cerkwi w Polsce metropolita Sawa, który był wcześniej ordynariuszem prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej.

Dyrektor miejskiej Galerii im. Sleńdzińskich, historyk Jolanta Szczygieł-Rogowska zwróciła uwagę, że "głęboko ukryta" była pamięć o białostoczanach z okresu tuż po odzyskaniu niepodległości. "Nie pamiętaliśmy o nich przez wiele lat, teraz ta pamięć jest przywracana. Wkład tych osób w życie społeczne, kulturalne czy polityczne miasta, jest olbrzymi" - powiedziała PAP.

Zwróciła uwagę na nauczycieli, którzy w okresie międzywojennym odegrali ważną rolę w rozwoju polskiego szkolnictwa oraz na kobiety, zaangażowane nie tylko w oświatę, czy sprawy społeczne, ale też w miejską politykę. Wśród zasłużonych dla Białegostoku kobiet podała przykłady Jadwigi Klimkiewiczowej (jednej z pierwszych kobiet-radnych miasta po I wojnie światowej) czy Heleny Bohle-Szackiej - plastyczki i projektantki mody.

Dziesięć osób spośród stu wybranych, otrzyma honorowy tytuł "Białostoczanin 100-lecia”.

źródło: PAP | red: mag