Radio Białystok | Wiadomości | Tradycyjne sposoby malowania jaj - eksperyment dziennikarzy Radia Białystok
Rzymskie "ab ovo ad mala", to po polsku "od początku do końca". Właśnie od podania jajek rozpoczynały się rzymskie uczty. Czy jajka były już wtedy malowane? Owszem, choć najstarsze pisanki pochodzą z Mezopotamii. Na początku, zanim rozwinęła się współczesna chemia, do farbowania jaj używano barwników naturalnych pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego.
Kamil Kalicki i Andrzej Ryczkowski w #eksperymencie sprawdzają tradycyjne sposoby malowania jaj
Czy kawa nada jajku czarny kolor? Jak na wapienną skorupkę podziała spożywcza kurkuma? Czy trawa barwi jajko równie intensywnie i trwale, co dżinsowe spodnie młodych "piłkarzy"? Jaki efekt da wywar z czerwonej kapusty i buraczków? I dlaczego jajko tak łatwo daje się kolorować?
Jajka bardzo łatwo dają się farbować, a sekret tkwi w składzie i fakturze skorupki
Malowanie jajek na Wielkanoc to czysta domowa chemia. Jajka bardzo łatwo dają się farbować, a sekret tkwi w składzie i fakturze skorupki. Chemicznie są to sole kwasu węglowego, czyli węglany. W ich strukturze jest dużo wolnej przestrzeni, a to sprzyja pochłanianiu barwnika - tłumaczy doktor habilitowana Agnieszka Wilczewska z Instytutu Chemii Uniwersytetu w Białymstoku.
Co zrobić, żeby utrwalić kolor i sprawić, żeby był bardziej intensywny? To także prosta reakcja chemiczna - zmieniamy odczyn barwnika z zasadowego na kwasowy.
Najczęściej polecane jest barwienie z użyciem octu albo jakiegoś kwasowego środowiska. Możemy dodać na przykład kwasek cytrynowy. Następuje zmiana pH (odczynu) i tym samym trwalsze, silniejsze barwienie - mówi doktor habilitowana Agnieszka Wilczewska z Instytutu Chemii Uniwersytetu w Białymstoku.
Jeżeli jednak zdecydujemy się kupić barwnik w sklepie, ale nie uda się nam farbowanie, możemy go zareklamować.
Oczywiście mówimy o sytuacji, kiedy zastosowaliśmy się do zaleceń producenta. Możemy takie farbki zareklamować korzystając z rękojmi. Możemy żądać wymiany takiego towaru, odstąpić od umowy, czyli żądać zwrotu gotówki, raczej naprawa w tego rodzaju sytuacjach nie wchodzi w grę - mówi Leszek Mironiuk w Inspekcji Handlowej.
Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że w Podlaskiem w tym roku jajka są przed Wielkanocą nieco droższe niż rok temu - za sztukę średnio płacimy 57 groszy. W ciągu roku przeciętny Kowalski zjada średnio 160 jaj - o sto mniej niż w Europie Zachodniej.
Do wielkanocnego #eksperymentu wykorzystano tylko naturalne barwniki roślinne
Kamil Kalicki i Andrzej Ryczkowski do wielkanocnego #eksperymentu wykorzystali tylko naturalne barwniki roślinne, które znajdują się w kawie, czerwonej kapuście, kurkumie, trawie i burakach. Najpierw przygotowali "wywar" z posiekanej czerwonej kapusty i gotowanych buraczków. Trawę, kurkumę i kawę zaleli wrzątkiem, a następnie umieścili jajka w kubeczkach z barwnikami na kilkanaście godzin. Po wyjęciu jaj z naczyń większość z nich zmieniła kolor, choć nie w takim samym stopniu.
Najbardziej efektownie wyglądały jajka barwione kurkumą
Najbardziej efektownie wyglądały jajka barwione kurkumą - barwnik wręcz okleił skorupki, niestety bardzo łatwo dawał się ścierać. Kawa zabarwiła jajka na delikatny brąz, a czerwona kapusta pozostawiła na skorupkach słaby niebieski kolor. Po buraczkach na skorupkach widoczne były tylko bordowe plamy, najsłabszy efekt dał barwnik sporządzony z trawy.
