Radio Białystok | Wiadomości | Mija 78 lat od zagłady tykocińskich Żydów

Mija 78 lat od zagłady tykocińskich Żydów

autor: Marcin Mazewski

26.08.2019, 10:27, akt. 16:04

W Lesie Łopuchowskim kolo Tykocina uczczono w poniedziałek (26.08) pamięć ok. 2,5 tys. tykocińskich Żydów zamordowanych tam przez Niemców 78 lat temu. W miejscu straceń są zbiorowe mogiły, gdzie spoczywają szczątki ofiar.

78. rocznica zagłady tykocińskich Żydów, fot. Marcin Mazewski
78. rocznica zagłady tykocińskich Żydów, fot. Marcin Mazewski

"To byli nasi ludzie"

W lesie w Łopuchowie zlokalizowane są groby Żydów, którzy zginęli 25 i 26 sierpnia 1941 roku. - Tu spoczywają ofiary, które zostały wymordowane przez hitlerowców, ponieważ były wyznania mojżeszowego - głosi napis na jednym z obelisków w tym miejscu.

Kwiaty przy grobach złożyli w poniedziałek przedstawiciele władz samorządowych i państwowych, wyznaniowej gminy żydowskiej w Warszawie oraz muzeum w Tykocinie, które jest oddziałem Muzeum Podlaskiego w Białymstoku.


- To były lata i wydarzenia, które, mam nadzieję, na długo zostaną w naszej pamięci. Po to, żeby były dla pokoleń. Żebyśmy pamiętali i wiedzieli. Ludzie, którzy tutaj leżą, to są mieszkańcy Tykocina. To po prostu byli nasi ludzie - mówił burmistrz tego miasteczka Mariusz Dudziński.


Znaczenie pamięci

Elżbieta Magenheim z zarządu gminy wyznaniowej żydowskiej w Warszawie podkreślała, że społeczność żydowska w Polsce jest bardzo mała. - W granicach błędu statystycznego - mówiła, zwracając uwagę, że w tej sytuacji polscy Żydzi nie są w stanie być we wszystkich miejscach w kraju, gdzie przypadają rocznice np. likwidacji gett, które oznaczały koniec danej społeczności żydowskiej.

Podkreśliła jednak znaczenie pamięci o tych tragicznych wydarzeniach, takich jak w Tykocinie. - Przede wszystkim o sąsiadach i o tym, że ta społeczność tutaj była wielka, piękna, prężna. I chciałabym, żeby taka została w pamięci - mówiła Elżbieta Magenheim.

List do uczestników uroczystości skierował marszałek województwa podlaskiego.


- Ludobójstwo na narodzie żydowskim zasługuje na najwyższe potępienie. Nie było, nie ma i nie będzie żadnego usprawiedliwienia dla tych zbrodniczych czynów, mających swoje źródło w - przerażającej w swojej wymowie - ideologii nazistowskiej - napisał marszałek Artur Kosicki.


Młodzież z Izraela

Po tej uroczystości miejsce pamięci w Lesie Łopuchowskim odwiedziły w poniedziałek kilkudziesięcioosobowe grupy młodzieży z Izraela. Takie zorganizowane wycieczki przyjeżdżają do Tykocina od wielu lat, w ramach programów edukacyjnych realizowanych przez izraelski system oświatowy.


Gmina żydowska w Tykocinie od 1522 r.

Gmina żydowska istniała w Tykocinie od 1522 r. W XVII i XVIII wieku była jednym z najważniejszych skupisk Żydów na Podlasiu. Przed II wojną światową społeczność żydowska Tykocina liczyła około 2 tys. osób, co stanowiło wówczas ok. połowy ludności miasteczka. Gmina przestała istnieć po tragedii w Lesie Łopuchowskim.

24 sierpnia 1941 r. Niemcy wydali zarządzenie, by Żydzi z Tykocina następnego dnia rano zebrali się na rynku. Całą noc starszyzna gminy naradzała się, co zrobić w tej sytuacji. Doszła do wniosku, że trzeba jednak poddać się zarządzeniu.

Rano 25 sierpnia do Tykocina przyjechało specjalne komando niemieckie. Rynek został otoczony, a hitlerowcy przeprowadzili selekcję zebranych tam osób. Kobiety i dzieci zostały od razu wywiezione ciężarówkami w kierunku wsi Łopuchowo, a mężczyzn ustawiono w kolumnę i popędzono piechotą do miejscowości Zawady. Dopiero tam zostali załadowani na ciężarówki i wywiezieni do lasu.


Zginęli od serii z karabinów

Według relacji nielicznych osób, którym udało się przeżyć, od serii z karabinów maszynowych pierwszego dnia zginęło 1,7 tys. osób, część wrzucono do dołów żywcem. Następnego dnia Niemcy przeprowadzili rewizje w domach Żydów w Tykocinie. Zamordowano - w taki sam sposób jak pierwszego dnia - ok. 700 osób, które również zostały zasypane w dołach. Do kopania dołów i ich zasypywania zmuszona została okoliczna ludność.

Nazwiska pomordowanych przez hitlerowców są zapisane w specjalnej książce. Jest tam lista członków 503 rodzin. Od śmierci, uciekając wcześniej z miasteczka, uratowało się ok. 150 osób, wojnę przeżyło 21.


źródło: PAP | red: mag, zmj

PRB
Aplikacja Polskiego Radia Białystok dla telefonów z iOS

PRB
Aplikacja Polskiego Radia Białystok dla telefonów z Androidem

Przeczytaj, zanim skomentujesz

ZOBACZ TEŻ:


"Sądne dni" - reportaż Anny Bogdanowicz

25.08.2019, 00:01

Wojna to strach, głód, prześladowania, wywózki i śmierć. Każdy dzień był niepewny zarówno za Sowieta jak i za Niemca. W Tykocinie te najgorsze, sądne dni wydarzyły się dwukrotnie...


Wystawa, koncert, kwiaty i znicze - Białystok pamięta o powstaniu w getcie

16.08.2019, 08:56

To był drugi pod względem wielkości, po Warszawie, zryw ludności żydowskiej w walce z hitlerowcami. Mija 76. rocznica Powstania w Getcie Białostockim.


Uroczystości upamiętniające zagładę Żydów z Białowieży

11.08.2019, 05:24

Odsłonięto pomnik poświęcony pamięci zagłady społeczności żydowskiej w miejscu pamięci, w dawnej żwirowni koło Podolan.





ZNAJDŹ NAS


















źródło: www.radio.bialystok.pl

Białystok FM 99,4 Łomża FM 87,9 Suwałki FM 98,6 Siemiatycze FM 104,1 Białowieża FM 89,4 178,352 MHz (k.5C) DAB+

Copyright © Polskie Radio Białystok