Radio Białystok | Wiadomości | Bielski ręcznik obrzędowy na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego
To pierwszy element kultury i tradycji z Podlasia na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego doceniło w ten sposób bielski ręcznik obrzędowy.
Zbieraniem, rekonstrukcją i dokumentacją ręczników z Bielska Podlaskiego i okolic od lat zajmuje się etnograf i pasjonatka kultury ludowej Podlasia - Alina Dębowska-Jankiewicz.
To jest uhonorowanie pracy wszystkich kobiet. Pokazanie nie tylko dla społeczeństwa z Podlasia, ale także dla Polski i w Europie, że ten ręcznik jest dla nas bardzo, bardzo ważny. Bez ręcznika nie mógł się odbyć chrzest, ślub, pogrzeb, czy też inne obrzędy - mówi Alina Dębowska-Jankiewicz.
Udało się zebrać, odtworzyć lub zrekonstruować ponad tysiąc pięćset ręczników obrzędowych, w tym wzory z końca dziewiętnastego wieku. Dawniej były wykorzystywane w zwyczajach od narodzin po śmierć. Obecnie zyskują nowe życie.
On w pewnym momencie nie był zapominany, ale on był tak jakby - przez młodych ludzi szczególnie - niezauważany. A starsi chcieli po prostu to wyrzucać. Ale przez edukację, promocję, prezentację, wystawę w Bielsku Podlaskim, ten ręcznik został odświeżony. Te ręczniki nie leżą w kufrach. One wiszą w kątach świętych, na ikonach, są wyjmowane na Boże Narodzenie i Wielkanoc. One zawsze były i są nadal - dodaje Alina Dębowska-Jankiewicz.
Uroczysta prezentacja wpisu bielskiego ręcznika na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego odbędzie się siódmego lutego o 11:30 w Bielskim Domu Kultury.
| red: pp, tk
W ten sposób podtrzymują kolędnicze tradycje w południowo-wschodniej części regionu. Koło Gospodyń Wiejskich "Orzeszkowe Babeczki" z okolic Hajnówki odwiedza mieszkańców pobliskich wsi. Kolędnicy mają ze sobą tradycyjną gwiazdę i śpiewają prawosławne kolędy.
Zabytki rękopiśmiennictwa polsko-litewskich Tatarów jak najważniejsza księga - Koran, ale też chamaiły, czyli modlitewniki, czy daławary, czyli zwoje modlitewne składane do grobu zmarłego - przypomina kalendarz wydany przez Fundację Tatarskie Towarzystwo Kulturalne.
Dawniej był to nieodłączny element świąt, dziś już zanika. Jednak kolędowanie to wciąż jedna z najważniejszych świątecznych tradycji. By do niej wrócić i uczcić trwające według kalendarza juliańskiego święta Bożego Narodzenia, grupa kolędników odwiedziła wsie Ciełuszki i Kaniuki.
Sianko pod obrusem, śpiewanie kolęd, święty Mikołaj rozdający dzieciom prezenty, dzielenie się opłatkiem i czekanie na pierwszą gwiazdkę - to jedne z najpopularniejszych zwyczajów w tym regionie. Każdy dom ma swoje wyjątkowe rytuały, które nadają świętom niepowtarzalny charakter.
