Joanna Szeląg - lekarz rodzinny

Od maja, kiedy zaczął obowiązywać program profilaktyczny "Moje zdrowie", w całym kraju ankiety wypełniło ponad 1,1 mln osób, w województwie podlaskim - około 40 tysięcy. Ze statystyk wynika, że najchętniej na takie badania decydują się osoby przed 40. rokiem życia.

Co z nich wynika i dlaczego warto z takich badań skorzystać - pytamy w Rozmowie Dnia lekarza rodzinnego. Z gościem Polskiego Radia Białystok Joanną Szeląg rozmawia Iza Serafin.

Nowa generacja badań - dla pacjentów od 20. roku życia

W odróżnieniu od wcześniejszego programu 40+, nowy program "Moje Zdrowie" skierowany jest już do osób od 20. roku życia - i, co zaskakujące, to właśnie młodzi dorośli najchętniej z niego korzystają. W województwie podlaskim ponad 60 proc. uczestników to osoby przed czterdziestką.

To pierwszy program, który w ogóle jest dedykowany osobom powyżej 20. roku życia. Jest swoistym przedłużeniem bilansu szkolnego. Teraz ci młodzi ludzie otrzymali szansę, żeby już na początku swojej drogi zdrowotnej uzyskać bardzo fajne informacje, które pozwolą w dobrej kondycji cieszyć się zdrowiem przez lata - mówi lekarz rodzinny dr Joanna Szeląg

Zdaniem lekarki, do popularności programu przyczynia się też jego cyfrowy dostęp.

Młodzi bardzo chętnie wypełniali ankiety, które pojawiły się w internecie. Myślę, że to kwestia dostępności, sprawności w poruszaniu się w sieci i posiadania Internetowego Konta Pacjenta - dodaje lekarka.

Lipoproteina A - cichy alarm dla serca

Jednym z przełomowych badań w programie "Moje Zdrowie" jest oznaczenie poziomu lipoproteiny A - biomarkera, który może wskazywać na genetycznie uwarunkowane ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.

To badanie pokazuje, jakie mamy ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych w swoim życiu. Już teraz, mimo że mamy 20, 20 parę lat, powinniśmy bardzo zwrócić uwagę na tryb życia, a bardzo często też włączyć już na tym etapie leczenie, by zapobiec rozwojowi miażdżycy - wyjaśnia Joanna Szeląg.

Warto podkreślić, że miażdżyca rozwija się przez wiele lat i bezobjawowo.

W momencie, kiedy pojawiają się objawy, wtedy już mamy powikłania. Wiedza o tym, że mamy takie ryzyko, pozwala nam podjąć kroki zapobiegające - dodaje lekarka.

W programie znalazło się także nowe badanie kału na krew utajoną - istotne w profilaktyce raka jelita grubego, zwłaszcza u osób starszych.

Nie tylko badania. Konsultacja, która może uratować zdrowie

"Moje Zdrowie" to nie tylko diagnostyka. Kluczowym elementem programu jest rozmowa z lekarzem lub pielęgniarką, podczas której omawiane są nie tylko wyniki badań, ale także odpowiedzi z ankiety.

Bardzo często spotykamy się z zaburzeniami depresyjnymi, zaburzeniami nastroju. Rozmawiamy o nich po raz pierwszy właśnie na tym etapie. Rozmawiamy też o piciu ryzykownym i szkodliwym. Wydaje się, że ktoś nie pije dużo, nie pije często, a w ankietach wychodzi, że to już picie ryzykowne - mówi Joanna Szeląg.

To właśnie podczas tych konsultacji pacjenci po raz pierwszy zauważają problemy z pamięcią, planowaniem, koncentracją, które mogą świadczyć o zaburzeniach poznawczych. Coraz częściej poruszany jest też temat otyłości.

Okazuje się, jak powszechna jest choroba otyłościowa. Rozmawiamy o możliwościach jej leczenia, że to się nie sprowadza tylko do schudnięcia, ale do wielokierunkowej pracy - mówi lekarka.

Program zapewnia również dostęp do dwóch porad dietetyczno-edukacyjnych oraz szczegółową rozmowę o szczepieniach - zarówno dla młodszych, jak i starszych pacjentów.

Twój plan na zdrowie - prosty, ale skuteczny

Na zakończenie udziału w programie każdy pacjent otrzymuje indywidualny plan zdrowotny. Nie jest to dokument stricte medyczny - raczej zestaw konkretnych wskazówek do wdrożenia.

To plan bardziej dla pacjenta niż dla lekarza. Wskazuje, co można w swoim życiu zmienić. Rzadko już na tym etapie mówimy o poradach specjalistycznych - tłumaczy Joanna Szeląg.

Lekarze przypominają o konieczności regularnych badań przesiewowych - cytologii, mammografii, kolonoskopii, szczepieniach. Jeśli pojawią się sygnały ostrzegawcze - jak podwyższony poziom glukozy czy wysokie ciśnienie - pacjenci kierowani są na dalszą diagnostykę.

Duża część programu może być zaopiekowana przez samego pacjenta, jeżeli wskażemy mu kierunki. Część przez POZ, a część pacjentów kierujemy na pogłębioną diagnostykę - mówi lekarka.